ĐẾN VỚI BÀI CA DAO
Tát nước đầu đình
Đào Việt Hùng
Trang nam nhi mở đầu lời tỏ tình của mình bằng một “câu chuyện cổ tích” :
Hôm qua tát nước đầu đình
Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa
sen
Hình
như cô gái cảm thấy câu chuyện cũng hay hay : anh chàng của cô quên bẵng chiếc áo
trên cành hoa sen, rồi cứ thế mình trần vác gàu về nhà ! Tuy nhiên, nếu là sen đất
như ở chùa Bối Khê thì vắt áo được. Song, tát nước trong ao, trong hồ thì vắt
áo trên cột gàu hay đặt áo trên bờ chứ ai lại vắt trên cành sen mãi nơi sân
đình, sân chùa ? Hay anh nghĩ đặt áo trên bờ, trên cột gàu thì tầm thường, thô
tục, nên mới đặt trên cành sen cho thanh lịch ? Hèn gì, sen cạn trồng nơi sân chùa,
hôm ấy nó phải ra đứng bờ ao đình để cho anh vắt ! Nhưng bất luận thế nào, đối
với anh và cô gái, mọi phi lí đều thành hợp lí cả. Cho nên, sen đây cũng có thể
là sen hồ, và như vậy thì “cổ tích” này còn hay hơn nữa ! Một cảnh hữu tình,
trong mát, ngào ngạt sắc hương vụt sáng trong tâm trí cô nàng. Hình ảnh bông
sen, hồ sen hiện ra thật đẹp và thơ mộng. Có một phép thần giúp anh đặt được áo
trên sen. Chiếc áo bỗng như có hào quang. Nó thoát tục, được nâng niu trân
trọng và ướp hương sen. Lối nhập đề của
anh rất duyên và cực kỳ khôn ngoan. Anh đã thi
vị hoá không gian, thi vị hoá sự
vật, vì tình yêu cần chất thơ, cần hương vị. Ao sen, hồ sen sẽ mở ra một khung
trời thơm ngát, sen sẽ thăng hương thăng hoa cho cái áo của anh, giúp anh đưa thôn
nữ vào cõi tình thơ mộng.
Đọc tiếp những câu sau, ta mới vỡ nhẽ hai câu trên chỉ là khúc dạo đầu của một bản sonate đẫm tình. Giọng nam trung ngọt như mía lùi vọng bên tai cô gái :
Em được thì cho anh xin
Hay là... em để làm tin trong nhà ?
Gớm, hai từ anh và em nghe sao mà ngọt ngào, gần gũi, thân thương thế ! Cả tiếng thì và lời thẽ thọt khẩn cầu cho anh xin cũng quá đỗi dễ thương ! Cái
giả vờ trách yêu hay là em để làm tin
trong nhà nghe cũng vui tai lạ. Hỏi chẳng ra hỏi, cứ nói ỡm ờ, cột vào, vơ
vào. Anh đang tự se duyên giai nhân
với mình ! Câu trên của anh vừa giăng
ra sợi tơ tình thì câu dưới, sợi tơ đó đã vương
được vào tố nữ. Nghe cái giọng dịu dàng như ru, ngọt ngào như mật rót, cô nào
chẳng khoái. “Con gái yêu bằng tai” mà ! Cô giận được đâu.
Độc giả vừa chứng kiến tài ảo
thuật của anh thật khôn lường. Chỉ trong chớp mắt, anh đã biến được không thành có,
biến được chưa thành đã. Cô gái mới quen bỗng nhiên thành người
có nhặt
được áo của anh, rồi lại bỗng nhiên đã là người tình của anh một cách tự nhiên
và từ lúc nào chẳng rõ. Bằng tài phù phép này, anh đã mở toang được cánh cửa
đến với nàng.
Theo logic tự nhiên, người
mất của thường mô tả đặc điểm tài sản bị mất. Anh cũng tâm sự về tình trạng chiếc
áo của mình, nhưng không phải để nhận dạng mà là để giãi bày gia cảnh :
Áo anh sứt chỉ đường tà
Vợ anh chưa có, mẹ già chưa khâu
Áo anh sứt chỉ đã lâu...
Thì ra nhà anh neo đơn, mẹ
già con một. Đường tà sứt chỉ đã lâu mà không có người khâu vá. Hoàn cảnh đáng
thương thâật ! Nhưng có lẽ đáng thương nhất là “vợ anh chưa có” – anh “mồ côi
vợ”! Tình cảnh đó làm cô thật đáng động lòng. Kế tâm công này tỏ ra đắc sách. Nhưng
kìa, hình như là anh “khoe” gia cảnh để bật tín hiệu cho người ngoan : nhà anh đang
rộng mở đón cô !
Mẹ già, vợ chưa có, vậy thì phải nhờ người víu lại thôi. Anh
nhờ ai ? Anh quay lại phía bạn trai cùng nhóm hát của mình, buông một câu ỡm ờ :
Mai mượn “cô ấy” về khâu cho cùng
Thật tuyệt vời ! Anh vừa hát
một mạch 8 câu tuyệt vời. Giọng anh mặn mà, thánh thót, có vẻ gió đưa ngọt ngào quá. Cả phường ghẹo
tấm tắc khen anh tài và khôn ngoan. Anh tài và khôn thật. Anh đã nói được điều
khó nói. Cô ấy là cô nào ? Còn ai vào
đây nữa. Đại từ ngôi 3 trong quan hệ với anh và phường ghẹo chính là đại từ
ngôi 2 ướm chỉ cô rồi. Dùng từ này thì ý tứ, cô không mắc cỡ, cũng chẳng thể
“xì đùng” lại được, nhất là khi anh “đề xuất” phương hướng dưới đây :
May rồi, anh sẽ trả công
Đến lúc lấy chồng, anh giúp của cho...
Nghe đến đó, các liền chị liền cô thảy đổ dồn chăm chú theo
dõi tấm lòng hậu hĩnh của anh. Lạ thay, người ta giúp việc, giúp công, anh đây
giúp của. Mà anh nhắm vào cái lúc cô đi lấy chồng mới giúp ! Ta xem anh giúp những
gì :
Giúp em một thúng xôi vò
Một con lợn béo, một vò rượu
tăm
Giúp em đôi chiếu em nằm,
Đôi chăn em đắp, đôi trằm em đeo
Giúp em quan tám tiền cheo,
Quan năm tiền cưới, lại đèo… buồng cau !
Thực quá trời của nả ! Chỉ mấy
đường kim thôi mà trả công đến Bụt, Tiên cũng chẳng dám tin ! Anh giúp của hồi
môn ư ? Không. Toàn đồ dẫn cưới !
Té ra anh ngỏ lời muốn cưới
nàng làm vợ ! Anh muốn “giúp” nàng với mình thành đôi vợ chồng ! Nếu nàng đồng
ý, anh sẽ sắm một lễ dẫn cưới thật “hoành tráng” như thế, nàng vừa lòng chưa ?
Lệ xưa nộp cheo chỉ một quan tiền, giàu có mới tới quan năm, thế mà anh chầu
tới quan tám để nàng đem nộp, nàng sẽ đẹp mặt quá chứ còn gì ? Tiền cưới cũng vậy,
anh mang tới quan năm, sang quá rồi. Sắm một lễ cưới hơn người như trên, chàng trai
quê tỏ rõ một tấm tình nồng nàn, tha thiết...
Về bút pháp trữ tình, bài ca thật
đã đạt tới đỉnh cao. Từ cách dựng chuyện đến cách tỏ tình, từ giọng điệu đến cách
dùng từ, hình ảnh... đều rất ý nhị, duyên dáng, bài bản, tài hoa. Bịa chuyện đã
khéo, biến ảo lại tài, ăn nói mặn mà có duyên... khiến câu chuyện dù vô lí, phi
lí vẫn làm người đẹp thấy bùi tai, ngấm chất men say như uống phải rượu hồng
đào. Bỏ quên cái gì (cái nón, cái mũ chẳng hạn) chứ lại bỏ quên áo. Nhưng cái
nón, cái mũ thì nhờ khâu vá làm sao, ngỏ lời thế nào ? Mà cái sự bỏ quên trên cành hoa sen mới thực lạ. Một tín
hiệu rất... tình ! Đặt bờ ao, vắt trên sào gàu thì làm sao thành chuyện ! Nhưng
anh có đứng giữa ao giữa hồ mà tát đâu. Sen cạn thì mãi nơi sân chùa. Sen ao
thì sao để được. Dẫu có để được thì sóng động, gió lay, áo rơi xuống nước rồi chứ
còn gì. Mò ao không mò, sao lại đi hỏi cô ấy ? Ở đầu đình thì một chốc một lát có tới chục người qua lại. Có chăng
thì tay đàn ông nào đó nhặt về. Cớ chi đi hỏi cô ấy ? Cô đã là gì của anh đâu
mà bảo nhặt về làm tin trong nhà ?
Thì ra, chiếc áo đưa duyên
này chỉ có trong tưởng tượng, và cái đãng trí nên thơ kia chỉ là chuyện hoang
đường. “Câu chuyện cổ tích” anh thêu dệt lên là để nhằm bắc cái “cầu dải yếm” cho anh đến với nàng. Để
bén duyên nàng và để xứng tấm lòng vàng của mình, anh phải dùng những lời văn
hoa, bóng bẩy, thậm xưng...1 Bản tình ca anh
hát thật ngọt ngào, êm ái, nghe cứ
như ru... Chính vì thế, mặc dù còn chút nghi vấn, cô gái vẫn xiêu lòng :
Anh đà có vợ hay chưa
Mà anh ăn nói gió đưa ngọt ngào ?
Mẹ già anh ở nơi nao
Để em tìm vào hầu hạ thay anh ! 2
....................................................
1, 2 Khi hát giao duyên, những tiếng đệm, tiếng láy
quyện vào với làn điệu dân ca cùng cách hát và môi trường diễn xướng sẽ làm cho
những lời thậm xưng, hài hước, chọc ghẹo trở nên thêm hấp dẫn.
Những lời thậm xưng, hài hước, chọc ghẹo này làm
cuộc hát thêm vui, thêm nồng nàn, say đắm. Đó cũng là cách thể hiện tài năng và
thách thức tài ứng đối của bên kia. Những người trong phường ghẹo, phường hát
thường có kiến thức rộng, bạo dạn, hát hay, đối giỏi... Đôi bên cuộc hát thường
tạo ra những sự, cảnh, tình để giao
duyên, bày tỏ tình cảm... Bởi thế, giữa hình tượng văn học được dựng lên với
chính tác giả của nó, giữa sự việc trong bài ca với cuộc sống ngoài đời vẫn có
sự khác biệt.
MỘT THOÁNG FRANCE
Đào Việt Hùng
…
Con không kình chở chúng tôi bay tới địa
phận nước Pháp. Chốc chốc nó lại nghiêng cánh đằng này, nghiêng cánh đằng kia.
Bầu trời, mặt đất lúc cong lúc phẳng. Máy bay hạ dần độ cao. Nom rõ cả những
ngọn núi, những hàng cây, những dãy phố, những cột đèn và một vài chiếc xe ngái
ngủ đang uể oải ra đường. Rạng đông đã ló. Xa xa, tháp Eiffel lấp lánh ánh
điện. Paris
thấp thoáng hiện dần.
Tới
Paris
5 giờ 30, tới sân bay Charles de Gaulle. Cả một bầu trời sao điện rực sáng
dưới cánh bay. Qủa là “kinh đô ánh sáng”! Paris
thiếp ngủ dưới ánh bình minh như nàng công chúa đang giấc mơ màng nhưng vẫn ánh
lên vẻ kiêu sa kiều diễm, không bút nào tả xiết.
Chiếc phi cơ chạm bánh đánh “thình” nhẹ
một cái, rồi lướt chậm dần trên đường băng. Giây phút hồi hộp, bồi hồi đến với
mọi người. Tôi cố ngoái nhìn cảnh quan sân bay và phố phường nước Pháp. Đường
băng rộng, nhiều làn. Những trảng cỏ rộng, vuông vắn. San sát những đèn hiệu.
Đằng kia, đường sá vẫn vắng tanh, chỉ có điện đường vẫn thức sau đêm dài mệt
mỏi.
Máy bay dừng hẳn. Một đường ống lồng ấp
vào cửa máy bay. Hành khách xách đồ rảo bước. Băng chuyền cứ thế đưa hành khách
đi hết khu này qua khu kia, tới tận gian trung tâm nhà ga. Đường đi cứ tiếp
liền, lúc lên lúc xuống.
Khách cầm hộ chiếu và tờ khai hải quan
chìa ra cho nhân viên hải quan đóng dấu. Thế là xong, ra liền. Cửa ra ngay bên
cạnh. Đã thấy chú tôi và Patrick đứng chực sẵn ở đấy.
Sau vài
phút tay bắt mặt mừng, mấy ông cháu khẩn trương ra xe. Xe đậu cách đấy mươi bước.
San sát xe hơi. Té ra đây là tầng 5 của nhà ga mà vẫn tưởng tầng trệt, vì thấy không
phải trèo lên một bậc thang nào. Nhà ga trung tâm hình tròn, rộng dễ tới ngót
200m. Đường xoáy trôn ốc đi từ tầng 5 xuống. Giữa nhà ga là một cột hình trụ
rỗng, đường kính khoảng 30m. Lề ngoài là garage kẻ sẵn hàng lối, xe đậu liên
tiếp.
Patrick cầm lái. Nó đang phải đi lính theo nghĩa vụ, biết tôi sang, đã
xin phép về đi đón bác, chú tôi 85 tuổi không thể cầm lái đi đường dài 600km. Luật bên Pháp là thế
: học sinh phổ thông và sinh viên đại học không phải
học quân sự để có nhiều thời gian cho học tập kiến thức, kỹ năng, nhưng khi tốt
nghiệp đại học, nam giới phải đi lính 6 tháng. Anh chưa có chứng chỉ đi lính 6 tháng thì không một cơ quan nào tuyển
dụng. Bài học nóng hổi về tác phong quân sự, ý thức tổ chức kỷ luật và sức bền
nghị lực sẽ giúp ích rất nhiều cho người ta khi vào làm công chức, viên chức. Lúc
cần động viên, nhà nước có ngay một đội ngũ sĩ quan dự bị trí thức, chất lượng.
Đường
phố cực kỳ bằng phẳng, sạch đẹp. Rất nhiều đèn hiệu, bảng biểu chỉ dẫn chu đáo
khiến người ta an tâm không sợ đi lạc đường. Đường trên, đường dưới như đan
lưới. Xe đông như mắc cửi. Đặc biệt, không nghe thấy tiếng còi xe nào. Rất trật
tự. Patrick phải dùng tập bản đồ để xác định. Tập bản đồ dày gần 1 gang, in màu
rất nét, rất đẹp, đủ các thông tin về thủ đô Paris.
Xuống
đi métro (tàu điện ngầm). Métro Paris được bắt đầu xây dựng năm 1900. Đây là
phương tiện đi lại không thể thiếu được của người dân Paris. Métro có 14 đường,
với tổng chiều dài hơn 200km, có tới triệu lượt người sử dụng métro mỗi ngày. Đường
ngang, đường dọc, tầng trên, tầng dưới, xuyên qua cả cao ốc, sông sâu. Có tuyến
quá sâu, phải lên mặt đất bằng thang máy. Tàu chạy tới 100km/giờ. Ga nọ đến ga
kia chỉ mấy phút. Mỗi ga đỗ đúng 15 giây. Khách phần nhiều là công nhân viên
chức, từ đầu này sang đầu kia thành phố làm việc. Họ không đi ô tô, vì đợi đèn
xanh đèn đỏ còn lâu hơn. Khách ngồi trong khoang đều rất nghiêm túc. Chỗ ga đỗ,
vòm cao rộng, to và sáng, hai bên đường ốp gạch men, trang trí đẹp, nhiều áp
phích quảng cáo. Đường đi đều nhẵn sạch và thông gió, rộng 2m, láng bê tông
nhựa phẳng phiu tựa như ốp thép tấm. Hai bên đường có rãnh thoát nước. Đèn néon
sáng trưng, khiến đi dưới ngầm mà có cảm giác đang dạo chơi trên phố. Ở những
chỗ quẹo rộng rãi, một vài thanh niên Bắc Phi kiếm sống bằng nghề hát rong,
đang ra sức trình diễn những bài nhạc Rốc. Người nhảy, người đánh trống, người
đánh đàn, người thổi kèn. Trông sôi nổi mà tội nghiệp ! Khách vẫn bình thản đi
trong im lặng. Thỉnh thoảng có người rón tay làm phúc một vài F (tiền Pháp: 1F = 2.000 VNĐ). Tất cả khách đi trên tàu lẫn trong đường
hầm đều rất trật tự, không đùa.
Métro qua
sông Seine, chúng tôi lên mặt phố. Phố cổ nhưng vẫn rất hiện đại và sạch đẹp. Lề
đường rộng rãi, trồng cỏ kiểng lá lăn tăn. Hàng cây cao rợp bóng. Thỉnh thoảng,
một toilette nhỏ như container xinh xắn dựng ngược trên lối cỏ. Ở đây, cái thứ
uế bẩn cũng được trang điểm rất lịch sự. Ai muốn vô, cứ việc bỏ một đồng vào,
cửa sẽ mở. Đi xong, nước tự xối. Mùi nước hoa, xà bông thơm ngạt mũi.
Sông Seine
trong xanh và đẹp dịu dàng, mềm mại như một dải lụa vắt qua thành phố. Sông rộng 200m, đoạn vắt qua Paris dài 15km với mấy chục chiếc cầu, mỗi
cầu một kiểu cách. Nước lững lờ trôi. Thỉnh thoảng, những chiếc canô chở đầy
khách tham quan đủ màu da sắc áo, chầm chậm rẽ nước chiếc ngược chiếc xuôi,
sóng vỗ oàm oạp vào hai mạn bờ bêtông dựng đứng, bọt tung trắng xóa.
Một
chuyến tham quan
Qua cầu Jena, chúng tôi sang
chiêm ngưỡng tháp Eiffel. Eiffel là biểu
tượng danh tiếng nhất nước Pháp - Một công trình kỳ vĩ, tưởng chỉ thánh nhân mới
làm được !
Tháp do kỹ sư Eiffel
thiết kế, xây dựng từ 1887 đến 1889, cao 314m, 3
tầng. Tầng 2 và tầng 3 có các hành lang quan sát toàn cảnh Paris, lại có các
nhà hàng với chỗ ngồi thơ mộng. Đỉnh tháp với chiếc ăng ten truyền hình cao
55feet giống một nắm tay phù thuỷ cầm cây đũa thần chấm thẳng lên trời xanh để
làm hiện ra những cảnh thần tiên ở Kinh đô này. Tiết trời giá lạnh, khách viếng
thăm vẫn động nghịt. Mỗi chân tháp là một điểm bán vé du lịch. Cabin leo dọc
chân tháp bằng những sợi cáp. Chân tháp cách nhau khoảng 100m, toàn bộ để
nguyên sỏi cát, không rải nhựa. Phía tây, trảng cỏ hình chữ nhật chạy dài, chia
thành nhiều ô. Ở giữa một ô cỏ, mấy chàng thanh niên làm phim người Nhật đang
loay hoay dựng caméra để ghi hình tháp. Hai bên trảng cỏ là đôi hàng cây cảnh
đẹp và 4 lối đi cát trắng lẫn sỏi vụn với những hàng cây phong thẳng tắp, cao
to, lá ngả vàng.
10 giờ, thăm Khải hoàn môn. Khải hoàn môn cao 50m,
rộng 45m. Bên dưới vòm cung là phần mộ chiến sĩ vô danh của hai Thế chiến, được
lập vào năm 1920 với ngọn lửa không bao giờ tắt. Khải hoàn môn còn khắc tên của hàng trăm danh tướng thời Napoléon. Khải hoàn môn tọa lạc tại đầu phía tây đại lộ Élysées. Đây là đại lộ lớn nhất
nước Pháp. Duyệt binh và ăn mừng chiến thắng đều qua đây. Đại lộ làm từ thế kỷ
trước, rộng tới 60m, chia làm 2, có hàng cây ở giữa, lòng đường lát đá chẻ chặt
chàng, bằng phẳng theo các hình hoa văn. Mỗi bên, hè rộng 5 - 10m, cũng lát đá
chẻ. Các rãnh thoát nước được lát bằng đá phiến trũng giữa, bóng nhẵn. Hàng cây
râm mát và cao.
Thăm Bảo tàng Louvre, viện bảo tàng lớn nhất và danh tiếng nhất
thế giới. Viện rộng hơn 16ha, tọa lạc trên bờ phía bắc sông Seine.
Toà nhà 7 tầng, nguy nga, đồ sộ, cổ kính. 4 dãy nhà như thế chắp lại thành hình
chữ nhật, có sân rộng vuông vắn ở giữa. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày nguyên
bản các kiệt tác hội hoạ, điêu khắc, các cổ vật từ khắp nơi trên thế giới. Viện
có các gian triển lãm với tổng chiều dài 13km lưu trữ hơn 1 triệu tác phẩm nghệ
thuật. Các tác phẩm hội họa chính của Viện được trưng bày trong các Phòng Lớn
dài hơn 400m. Tác phẩm danh tiếng nhất gồm có bức họa Mona Lisa (La Gioconda) của danh họa Leonardo da Vinci. Bức họa này được đặt sau lớp kính dày chống đạn và được
canh phòng cẩn thận. Để vào Viện, du khách phải đi ra sân giữa, vô cửa Kim Tự Tháp cao 71feet. Kim Tự Tháp hoàn thành năm 1989 dưới thời
Tổng thống Francois Mitterand, mô phỏng Kim
tự tháp của Ai Cập, được kéo dài từ tầng trệt lên đỉnh lầu. Những tấm kính
to dày, trong suốt, hình tam giác, được bắt vít kết lại với nhau qua một khung
dàn thép. Nhờ Kim Tự Tháp bằng kính
này, ánh sáng chiếu tỏ phần dưới trệt gồm các cửa hàng kỷ niệm và nhà hàng.
Êm
ru đường nhựa
13 giờ, chúng tôi ra đường siêu tốc để về Thiers.
Đường êm như ru. 140km/giờ
mà cảm giác chỉ như 60km/giờ ở Việt Nam. Mặt đường rộng có chỗ 50m, mỗi bên 4
làn xe chạy, tim đường là con chạch trồng cây hoặc lá nhựa để đi ban đêm, đèn
xe bên này không làm lóa mắt lái xe bên kia. Ở đây, làn đường phân theo tốc độ,
không như ở ta phân theo loại xe. Làn giáp con chạch là làn xe chạy tốc độ cao
nhất, thường dành cho xe vượt. Làn giáp ria đường dành cho xe tốc độ chậm nhất,
như xe lu, xe tải, xích lô... Hai bên đường được bảo vệ bằng hàng rào B40,
người và vật không băng qua được. Đường cắt ngang phải lên trên hoặc xuyên
dưới. Liên tục có biển báo chỉ dẫn làn đường về đâu, tới nơi nào, còn cách bao
nhiêu km... Có cảm tưởng mới đến đây cũng không sợ lạc lối. Thỉnh thoảng có
biển quảng cáo. Biển quảng cáo có khi ở cánh ruộng bên đường. Cứ khoảng 5 đến 10km lại có chỗ quẹo biên để khách nghỉ chân cho đỡ mệt hoặc ăn uống, tiếp xăng, toilette. (Ở
những chỗ này, khuôn viên rộng rãi, có nhà bán xăng, bán bánh, đường ngang lối
dọc láng nhựa mịn màng. Cỏ cây xanh dịu trải dài như thảm. Nhà toilette cũng đặc biệt lịch sự, hoàn toàn tự động, vừa đẹp, vừa
sạch sẽ, thơm tho, nằm ẩn dưới bóng cây cao, thoáng mát). Đường qua nhiều cánh đồng, nhiều cánh rừng thơ mộng. Có chỗ, cả
cánh đồng bạt ngàn trồng toàn ngô ngay sát thủ đô. Những cây ngô vàng ươm cả
thân lẫn bắp. Có chỗ toàn hướng dương. Cả một cánh rừng hướng dương nằm vắt
ngang mấy sườn đồi, mềm mại, vàng tươi, với những bông hoa to như cái bát tộ
rung rinh hứng ánh mặt trời. Có chỗ, chỉ còn trơ lại những gốc ngô thẳng hàng.
Có cánh đồng vừa thu hoạch, vừa cày máy. Chiếc máy thu hoạch kiêm cày đất tiến
hành cùng một lúc 2 công việc : vừa thu ngô, vừa xới đất. Ngô được lọc bắp riêng;
thân lá được nghiền ra và rải xuống làm phân. Có chỗ, chỉ còn lại rải rác trên
ruộng những cuộn cây mì to tròn như cuộn dây điện cao thế của ta. Thu hoạch lúa
mì đến đâu, máy cuộn thân mì đến đấy, thành từng bó như vậy để làm thức ăn mùa
đông cho bò.
16 giờ, dừng chân dùng bữa cơm chiều ngay
chốt thu lộ phí cuối cùng của đường siêu tốc. Đây là một siêu thị mini. Phải
công nhận chủ cửa hàng có óc tổ chức và sắp xếp rất giỏi. Tuy nhỏ nhưng siêu
thị này bày bán rất nhiều thứ, thứ nào cũng chất ngồn ngộn, nhiều như một cửa
hàng lớn của ta. Khuôn viên chỉ độ 7m x 5m, nhưng có đủ cả : bánh kẹo, trái
cây, quần áo, sách vở, đồ chơi trẻ em, mỹ phẩm... Trông hoa cả mắt. Một hàng kệ
đặt giữa, chạy dài, chĩa ra hai bên là những ngăn nhỏ, nhiều tầng, mỗi ngăn một
thứ với số lượng rất khá. Giáp 3 bức tường trong là các hàng tủ chứa các thứ
đồ. Mé ngoài bày nhiều hoa trái. Tất cả mọi thứ đều tự chọn. Phía cuối nhà là 3
máy bán nước giải khát. Bảng giá niêm yết sẵn : café và nước cam, 5F/1ly. Café
sữa, café ca cao 10F. Bia 5F... Bỏ đồng F vào, bấm nút chọn đồ, máy sẽ trả lại
tiền thừa và tự làm hết các công đoạn : Cánh tay máy ngoặc một cốc giấy ra hứng
dưới vòi. Một thanh quấy nhỏ bằng gỗ được thả ngay xuống. Thức uống rót xuống
đúng liều lượng. Xong, máy đưa ra. Tất cả chưa đầy 1 phút. Thế là khách cầm lấy
và mang ra bàn đứng cạnh để xài cùng bánh trái.
Qua một vòng xuyến không đèn hiệu. Đằng
trước, đằng sau chẳng thấy xe nào, nhưng Patrick vẫn dừng xe tại điểm đầu đường
nơi có mũi tên chỉ chéo từ trên xuống đất. Ở đây, người dân rất tôn trọng luật
lệ giao thông. Xe cứ đến giao lộ là dừng lại, quan sát. Xe chúng tôi vào vòng
xuyến rồi rẽ về Thiers. Biển đề Thiers 7km. Tại đây, lại có biển chỉ về đằng
này, biển chỉ về đằng kia, có mũi tên chỉ hướng và số km.
Siêu
thị ở Thiers
8 giờ, qua tỉnh lị
Clérmont. Đường phố nào ở đây cũng đẹp, cũng trồng hoa. Các bồn hoa đỏ rực rỡ
chạy dài theo tim đường. Lại có những con lộ nhỏ giữa đường chỉ có hàng cột đèn
gắn lơ lửng dòng dành hai bên những chậu hoa tưng bừng sắc đỏ. Bên này họ rất
ưa trồng hoa. Chỗ nào cũng thấy hoa. Cánh đồng hoa. Vườn hoa. Đường hoa. Giậu hoa... Hoa mọi nẻo. Hoa khắp chốn !
14 giờ. Vào một siêu thị ở Thiers. Thiers có mấy siêu thị, siêu thị nào cũng cỡ
chợ Bến Thành của ta. Hàng nhiều vô kể và bày ngăn nắp. Sân siêu thị rộng lối
200m x 100m, đầy xe hơi và xe tay. Các xe tay được xích lại với nhau. Muốn dắt,
phải bỏ 10F vào ổ khóa mới lôi ra được. Cửa siêu thị là cửa kính tự động. Toàn
siêu thị được làm lạnh khắp cả. Các kệ
đặt san sát, mỗi kệ có hai mặt, chia từng tầng, từng ngăn. Mỗi tầng cao nửa
mét, mỗi ngăn dài đến 1m, chỉ đựng một thứ. Giá hàng ghi sẵn trên mặt quầy.
Toàn nước Pháp chỉ có một giá. Mua hàng ra, khách dắt xe tới các sortie (cửa ra), xếp hàng lên băng
chuyền, kế toán viên ngồi một chỗ bấm máy để chuyển hàng lại, rồi dùng máy đọc
mã số dí vào từng mặt hàng. Nhanh thoăn thoắt. Máy cho ra một bản hoá đơn tính tiền. Khách trả tiền, nhặt
hàng bỏ vào xe, dắt ra ngoài. Hầu hết khách trả tiền bằng thẻ điện tử.
Kế toán viên cầm thẻ đưa qua máy cái “rẹt”, thế là xong ! Tiền của anh đã được
máy báo trừ vào tài khoản của anh trong ngân hàng. Toàn siêu thị rộng mênh mông
là thế mà cũng chỉ 4 kế toán / 4 cửa với 2 nhân viên bốc xếp hàng. Họ thay nhau
làm mỗi ca 6 người.
Hồ
nước trên đỉnh núi
Thím
Yvonne 82 tuổi nhưng vẫn làm ở Hội phụ lão. Mỗi ngày, thím có nhiều cuộc điện
đàm của bạn bè gọi đến. Thím mau mắn, vui vẻ, hay nói và rất nhiệt thành với
mọi người. Mọi việc nội trợ trong nhà do thím làm hết. Chú cháu tôi có làm thì
bị thím la rầy, không cho đụng vào. Mỗi bữa, thím nhắc tôi ăn thật nhiều. Bữa
nào cũng hỏi : “Bon mangé ?” (ngon
không ?) Dù không hợp khẩu vị, tôi
cũng trả lời : ”Très bon !”, “Bon mangé !
Merci !” (Rất ngon ! Cảm ơn !) Người Pháp rất lịch thiệp. Họ rất hay cảm
ơn. Merci là câu cửa miệng của họ.
Đừng tưởng đó là khách sáo. Đây là kết quả của hàng trăm năm văn hiến của họ.
Giúp một việc vô cùng nhỏ, họ “merci !”
Cầm hộ một ly cà phê, “merci !” Tiếp
một thìa đường, cũng “merci !” Nhỏ
đến đâu cũng “merci !” Bữa nào cũng
tráng miệng bằng hoa trái hoặc yauor. Bữa nay nho thì bữa sau là đào
hoặc mận... Món ăn rất giàu chất đạm
và các chất khác. Lại thêm bơ, fomat,
viên mỡ bò... Ăn ít mà no cả ngày. Chỉ có điều không quen dạ thôi. Bởi vậy,
những ngày đầu, bụng tôi luôn lục bục !
2 giờ
chiều, chú cháu tôi lên thăm một hồ nước trên đỉnh núi. Đường đi hết dốc này
đến dốc nọ, ngược mãi lên tới 600m, vòng ra dãy núi đằng sau. Dốc có đoạn như
mái nhà thực sự. Cao như vầy mà phố sá vẫn san sát, ô tô chen chúc. Tít đỉnh
núi có cả hotel, có cả tòa lầu xây đã 100 năm. Quanh vùng, bạt ngàn những cánh
rừng thông. Thông châu Âu rất đẹp, lá cành thanh tú, thân vươn thẳng tắp.
Khu hồ
nước nằm giữa thung lũng của hai triền núi. Xung quanh là con đường nhựa rộng
4m rợp bóng cây. Ven hồ, mấy gian trò chơi và lướt ván, cờ xí phấp phới. Một
vài chiếc thuyền vẫn còn cột trên bến bập bềnh giỡn sóng như vẫy gọi ai. Đằng
kia, hàng chục người đứng tuổi, nam có, nữ có, đang theo từng tốp đánh boules. Những quả boules sắt to tròn nặng 5 kg. Họ chơi say mê. Trên thảm cỏ rộng rãi,
hai sân quần vợt phủ kín lưới xanh. Hai chàng lực sĩ quần cộc, đội mũ, da đỏ
au, mồ hôi nhễ nhại, say chơi như say ma túy.
Thực ra
khu hồ nước đây là một thung lũng. Hội đồng nhân dân xã này đã quyết định đắp
một cái đập, chỉnh trang cảnh trí, làm dịch vụ du lịch. Thế là, vừa có thủy
điện, vừa có du lịch. Mùa nóng, khách đến nơi đây rất đông.
Trở lại Paris
8 giờ sáng, đi
Paris để về Việt Nam. Trên đường siêu tốc, xe nối đuôi nhau phóng hết tốc lực.
Tôi đặt thử một viên kẹo vào chỗ gác tay rộng 3cm trên cánh cửa xe. Xe chạy cả
chục cây số, viên kẹo mới rơi xuống !
Vào nội
thành. Xe phải chui qua mấy cầu chui kín bưng tối đen mà 2 bên thành đường được
thắp sáng bằng những đèn vàng ẩn trong vách. Trần cầu là bê tông, người ta đổ
đất và trồng cây cảnh ở trên làm chỗ dạo chơi.
Qua phố
Rue de Rivoli. Dãy phố qúa vĩ đại và cổ kính ! Từ khu bảo tàng Paris, Nghị viện
nhân dân tới phố Rivoile một mạch chạy dài hàng cây số những nhà cao 6, 7 tầng,
xây liền, toàn đá. Cột nhà có căn rộng tới 2m, 1m, tường dày 1m. Một tòa nhà
rộng dài đặt những tượng đài sơn vàng các danh nhân văn hóa, anh hùng cứu quốc
của nước Pháp (bác học, tổng thống, nhà thơ, nhà văn, bác sĩ). Tượng to bằng
người thật, trông sinh động như thật. Thực là những công trình kiến trúc vĩ
đại, thể hiện sự tài hoa nghệ thuật bậc thầy, mang đầy công phu và ý nguyện cho
tương lai. Các toà nhà siêu việt này được làm từ thế kỷ 19, nay vẫn là những
thách đố các thế hệ hậu sinh. Chúng sẽ khảng khái tiến thẳng vào hàng chục thế
kỷ sau ! Tự nhiên nhận ra rằng, từ thế kỷ XIX, nước Pháp hùng mạnh như vậy, làm
sao nó chịu ngồi yên mà không đi chinh phục thế giới !
Vò võ phương trời nơi đất khách
8:00am, Paris vẫn trong giấc mơ màng. Trời
đẹp và se lạnh. Các tòa nhà tráng lệ vẫn đang thiếp ngủ. Thỉnh thoảng mới có 1
chiếc xe uể oải chạy trên đường. Hầu hết các phố ở đây tới 8 giờ mới có sự sống.
Chỉ có những xe hút bụi làm việc từ sớm. Những chiếc xe hút bụi cần mẫn làm
việc trên hè, trên đường. Đường và hè sạch không một hạt bụi. Hè rộng 5m. Hàng
cây và hàng cột đèn cách mép đường 1m, cách tường nhà 4m. Máy hút bụi cứ thế mà
đi một mạch không vướng. Ở VN mình, hè có rộng thì trồng cây và cột điện tùm
lum, dù có máy hút bụi cũng không sao đi được !
Sân bay Charles de Gaulle. Nhà
ga trung tâm hình tròn, cao 5 tầng (2 tầng ngầm), tỏa ra 7 điểm. Mỗi điểm là
một gian hình tam giác có 3 cạnh với 6 đường ống lồng ăn khách, nhả khách.
Chiếc
Boing 767 cất cánh. Lòng tôi bỗng bùi ngùi, bịn rịn không sao tả được. Một nửa
hồn tôi muốn ở lại với nước Pháp, với ông chú thân thương.
Không
ngủ được. Đọc báo mãi cũng chán. Bật nhạc nghe. Trên thanh tay nắm ở ghế ngồi,
có những nút nghe nhạc, có màn hình gắn ở mặt sau ghế trước. Muốn nghe và xem
kênh nào tùy ý chọn. Bất giác, nghe các làn điệu dân ca Việt Nam, sao mà xao
xuyến, sao mà hay đến thế ! Giọng ca trong vắt, ngọt ngào. Làn điệu mê hồn. Lời
ca như nỗi niềm tha thiết, như tình cảm mặn mà, thấm đẫm hồn dân tộc... Thì ra dân
ca mới là tuyệt vời ! Các làn điệu dân ca làm tôi có cảm nghĩ của một tấm lòng
tha hương. Thấy yêu và thương quê hương, yêu và thương dân tộc, yêu và thương
cha mẹ, gia đình đến thế ! Thế mới biết tâm trạng của những người xa quê, xa
nước là như thế nào. Thấy thương chú mình quá ! Cả cuộc đời chú đã phải xa quê
hương, xa đất nước, xa cha mẹ và gia đình ruột thịt, vò võ phương trời nơi đất
khách quê người ! Đau đáu biết nhường nào ! Tha thiết, da diết biết nhường nào
! Thì ra, chính vì thế mà chú đã không tiếc sức mình cùng kiều bào hoạt động
góp sức cùng Tổ quốc chống 3 cuộc xâm lược và quyên tiền về xây dựng đất nước. Có
đi mới cảm được phần nào tâm trạng và tấm tình của những người phải xa quê !
Bất giác, tôi nhớ lại bài Xa quê chú gửi
về năm 1962. Óc nhẩm đọc mà lòng nức nở :
Ngồi xuống ngắm trời Tây ủ
rũ
Cảnh tiêu điều như ngủ giấc
mơ
Phía hàng thông vắng xa mờ
Vài con chim nhạn vất vơ bay về.
- Này chim hỡi! Bay từ đâu tới
Từ trời Nam
bay lại phải không ?
Việt Nam
xa cách muôn trùng !
Đồng bào ta với non sông thế nào ?
Bao năm trời ta đâu có rõ
Xa quê nhà trong dạ héo hon
Tìm đâu kỷ niệm quê hương
Cho ta đỡ nỗi sầu thương quê người ?!
Cánh đồng lúa xanh tươi mơn mởn
Bên sông đào gió rỡn sóng trôi
Tre cao phấp phới đua tươi
Xóm làng ta có yên vui chăng là ?
Bên rặng trúc mấy nhà mái lá
Bao ngày xuân tàn tạ trôi đi
Anh già đứng đợi dãi dề
Chị em mong ngóng, tóc se
mối sầu
Các cháu dại trông sau ngó
trước
Mong ta về hỏi nhắc loanh
quanh...
Người thân thổn thức thâu
canh
Sao chim chẳng kể sự tình cùng ta ?
Trước dạo đường bóng đa cổ thụ
Bạn ngây thơ đoàn lũ vui đùa
Từ ta xa cách quê nhà
Bạn bè bao kẻ đi ra chiến trường
Đã về với quê hương quần tụ
Hay còn trong quân ngũ nguy nan ?
Than ôi ! Bao nỗi tang thương
Sao chim chẳng kể rõ ràng ta nghe ?
Chim cất cánh bay về tổ cũ
Ta nhớ quê ấp ủ nỗi sầu
Mong cho thời khắc chạy mau
Để cùng quê quán trước sau sum vầy.
Đâu có cánh hồng bay về được
Xa quê nhà những ước cùng mong
Thấy chim bay bổng từng không
Nghĩ mình mà lại chẳng bằng thân chim!
Truyện ngắn:
Một con đĩ còn trinh
- Cô cởi đồ ra đi.
Nó trân mắt nhìn hắn, gương mặt không gợn chút cảm xúc nào đủ để có
thể gọi tên, rồi nhẹ nhàng cởi bỏ bộ đồ đang mặc trên người, nằm xuống
nệm. Khi cơ thể của hắn phủ lên nó, nó vẫn nhìn hắn một cách vô hồn như
vậy, và điều đó làm cho hắn không hài lòng.
- Cô cất cái ánh mắt đó đi. Khó chịu quá.
Nó quay đầu sang một bên, rồi nhắm mắt, chịu cả sức nặng của hắn đè lên thân thể, lẫn tâm trí nó.
Ngủ với một con đĩ.
Việc ấy hắn đã làm hơn chục lần và lần nào cũng thành thục, đạt được
cái mà hắn muốn, rồi thì đứng dậy, nhìn con đĩ vẫn còn đang nằm trên
giường, trâng tráo tỏ ra e thẹn, kéo nhẹ cái mền che ngang tấm thân trần
rũ rượi. Hắn cười khẩy. Một con đĩ có thể vì 10 đồng bạc cắc mà trở
thành món đồ chơi trong tay đàn ông, thì vờ vịt e thẹn làm chi cho bọn
đàn ông thêm khinh bỉ?
Đầu óc vu vơ nghĩ đến những chuyện ấy, hắn chợt nhận ra có thứ gì đó ở
nó không giống những lần trước hắn ngủ cùng một con đĩ. Thứ gì đó cản
trở. Hắn nhìn mặt nó. Nó vẫn đang quay mặt sang một bên, đôi mắt nhắm
nghiền, bờ môi nhỏ hé mở để lộ ra hàm răng đang cắn chặt. Nó đang đau
đớn.
Một thằng khách làng chơi có cần phải quan sát con đĩ của mình cảm
thấy thế nào trong cuộc truy hoan không? Không cần! Vì hắn là người bỏ
tiền ra để chơi và vui chứ nó không phải là kẻ nhận được tiền để được
yêu thương, trân trọng. Thế nên hắn vẫn tiếp tục làm công việc của mình,
như đã làm hàng chục lần trước đây. Cảm xúc, đau đớn của một con đĩ
không đủ sức kiềm hãm cơn động tình của giống đực.
Khi đã trút cả sinh lực vào cơ thể đàn bà của nó, hắn ngã người ra
giường, thở hồng hộc và nhìn lên ánh đèn vàng vọt của căn phòng khách
sạn đắt tiền. Nó, một con đĩ xinh đẹp được bọn đối tác tặng hắn thay lời
cảm ơn cho những mức thỏa thuận dễ dãi mà hắn đã chấp thuận. Đàn bà,
với hắn, ngoài cái chức năng làm vợ, làm mẹ, thì còn có thể dùng làm
“quà”. Đàn bà lắm điều!
Hắn đứng dậy vào nhà tắm, mở vòi sen để dòng nước âm ấm chảy dọc cơ
thể, cảm nhận sự dễ chịu của cơn thỏa mãn dục tính vừa trải qua. Lau khô
người, hắn quấn chiếc khăn tắm rồi bước ra phòng ngoài. Nó đã đứng dậy
sẵn, vội bước vào nhà tắm khi hắn vừa bước ra. Có lẽ hắn sẽ như những
lần trước, bảo nó có thể về trước để kiếm thêm vài người khách, trả lại
cho hắn cái không gian sang trọng của căn phòng khách sạn mà hắn không
muốn có mùi của một con đĩ làm ô uế. Nhưng hắn đã không thể làm vậy, vì
kịp nhìn thấy một thứ.
Một giọt máu.
Một giọt máu nằm trơ trọi giữa tấm drap giường trắng tinh, đỏ rực như
bông hoa giữa nền tuyết trắng xóa. Hắn chợt nhớ lại khuôn mặt nó khi
nãy. Cái nhăn mày, hàm răng cắn chặt, và đuôi mắt ươn ướt, cùng lời của
bọn đối tác, “bảo đảm anh sẽ bất ngờ”. Có lẽ nào…
- Cô còn trinh? – Câu đầu tiên hắn hỏi khi nó bước ra khỏi phòng tắm.
Nó nhìn hắn, bối rối như đang cố chọn một thứ cảm xúc phù hợp để trưng lên mặt trong tình huống này.
- Không… vài phút trước đây thì đúng là tôi còn trinh. – Cuối cùng nó
lại chọn khuôn mặt trơ lì cảm xúc khi lột bỏ bộ đồ ban nãy.
- Một con đĩ còn trinh trắng? – Hắn nhướn mày hỏi, như thể cái điều hắn vừa hỏi nó là điều kỳ lạ nhất trên cuộc đời này.
- Một con đĩ thì không được quyền còn trinh sao?
Hắn giật mình. Ngay cả trong từ điển tiếng Việt hay bất cứ cái định
nghĩa nào về Đĩ, có bao giờ người ta quy định rằng, một con đĩ thì không
được phép còn trinh trắng? Hay cái lằn ranh mong manh giữa Đĩ và Không
Đĩ vốn dĩ chỉ là cái chữ Trinh đeo bám kiếp đàn bà hơn ngàn năm nay?
Thấy hắn đơ ra, nó cười khẩy, nụ cười nhếch mép mà hắn hay quẳng cho
những con đĩ từng ngủ với hắn nay được nó quẳng thẳng vào mặt hắn. Hắn
im lặng, cảm giác mặt nóng ran như có ai vừa tát hắn một cú đau điếng,
rồi hắn nói với nó, giọng đầy bực dọc.
- Cô ra khỏi phòng đi, xong việc của cô rồi. Muốn đi đâu thì tùy.
Nó lại cười, nụ cười nhếch mép khó hiểu của một con đĩ. Và nó đi,
biến mất khỏi căn phòng khách sạn sang trọng. Để lại hắn trằn trọc với
những giấc mơ không hình hài. Trong giấc mơ nào đó, giọt máu trên giường
mà nó để lại bỗng dưng lan rộng, hóa thành một vũng lầy nhớp nháp, hắn
vẫy vùng trong đó, cố ngoi lên tìm cho mình con đường sống. Nó vẫn đứng
đó, nhìn hắn và cười khẩy.
***
Sáng, ánh nắng gay gắt len lỏi qua tấm màn khép chưa kín của khách
sạn làm hắn thức giấc. Hắn ngồi dậy, uể oải nhớ về những chuyện mình đã
trải qua đêm qua, rồi tâm trí hắn bừng cháy khi nhìn thấy giọt máu đỏ
vẫn còn trên drap nệm. Nó là thật. Một con đĩ còn trinh đã xuất hiện
giữa cuộc đời hắn.
Hắn lắc đầu vài cái để trấn an mình, móc điện thoại, gọi một cuộc gọi đối với hắn là quan trọng.
- Anh xin lỗi vì hôm qua không về nhà, nhậu với mấy đối tác rồi ngủ
lại nhà một đứa bạn, anh sợ về trễ làm phiền em. Ừ, anh đi làm luôn,
chiều về gặp em nhé.
Hắn cúp máy, lương tâm không dợn lên chút gì là áy náy, tội lỗi. Đàn
ông có thể ngủ với nhiều người đàn bà khác nhau nhưng luôn tự nhủ rằng
trái tim mình chỉ có một người đàn bà duy nhất, và điều đó không hề là
phản bội. Còn đàn bà? Đàn bà chỉ có thể ngủ với 1 người đàn ông duy
nhất, nhưng trong tim vẫn còn vấn vương những người tình cũ. Với đàn ông
và đàn bà, sự chung thủy được định nghĩa hoàn toàn khác nhau. Có lẽ vì
vậy mà đàn ông và đàn bà chưa bao giờ hiểu hết về nhau, và cũng chính vì
chưa hiểu hết về nhau, nên đàn bà và đàn ông vẫn luôn ma mị, ám ảnh
nhau trong những vòng tròn luẩn quẩn, không tìm ra lối thoát.
Hắn sửa lại cổ áo sơmi rồi vào công ty, ánh mắt của vài đồng nghiệp
nữ kín đáo nhìn theo hắn. Hắn vào phòng mình, vẫn còn nghe loáng thoáng
sau lưng lời bàn tán.
- Chết chưa, hôm nay sếp có mùi nước hoa lạ, mùi của nữ nhé.
Hắn đưa tay áo lên ngửi. Là mùi của nó, mùi đĩ. Hắn chau mày, lấy
chai nước hoa trên bàn làm việc ra rồi xịt vài phát vào áo, hi vọng rằng
chai nước hoa trị giá vài triệu bạc của hắn có thể xua đi cái mùi đĩ rẻ
tiền của nó. Có người gõ cửa phòng, rồi cô thư ký nhẹ nhàng bước vào,
trình cho hắn mớ hồ sơ cần giải quyết. Không hiểu bất cẩn thế nào, ly
cafê trên bàn hắn lại bị hất đổ, một giọt cafê văng vào áo hắn. Hắn ngẩn
người nhìn vết dơ vừa xuất hiện trên áo mình trong khi cô thư ký rối
rít xin lỗi, lau dọn.
Trong 1 tích tắc, vết cafê màu nâu sậm bỗng dưng hóa thành đỏ bầm, y
như vết máu nó lưu lại trong tâm trí hắn từ tối qua. Hắn nhắm mắt, đưa
tay bấm nhẹ vào thái dương, tất cả chỉ là ảo giác do cơn say còn sót
lại, hắn tự nhủ.
- Cô ra ngoài, mua cho tôi cái áo sơmi khác. – Hắn nói với cô thư ký.
Ngoài trời, dù nắng đang gay gắt nhưng phía xa vẫn dợn vài đám mây đen.
***
Hắn về nhà khá muộn vì mãi mê giải quyết mớ giấy tờ còn tồn đọng. Vợ hắn mỉm cười bên mâm cơm còn bốc khói.
- Anh vào thay đồ rồi ra ăn cơm cùng mẹ con em. Bin ơi, bố về rồi nè con.
Con hắn nhảy từ sofa xuống rồi lao ra ôm chầm lấy hắn, bỏ mặc chương
trình phim hoạt hình đang theo dõi. Hắn ôm con, hít lấy mùi da thịt trẻ
con ngọt như sữa. Bỗng hắn lại giật mình khi lẫn trong mùi trẻ con đó,
là mùi nước hoa của nó, mùi đĩ. Cái mùi nồng nồng, kích thích một cách
quái đản. Phải chăng đây là mùi chung của bọn đĩ dùng để khơi gợi những
ham muốn bên trong bọn đàn ông? Hắn rùng mình rồi nhanh chân vào nhà
tắm.
***
Hắn làm tình cùng vợ.
Vợ hắn là một người phụ nữ chuẩn theo quan niệm á đông, tức là dạng
phụ nữ không bao giờ thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của mình trong việc gối
chăn, vì sợ. Sợ rằng chồng hay người yêu sẽ đánh giá phẩm hạnh của mình
qua những đòi hỏi thể xác mà đàn bà đáng lý phải được có. Vợ hắn thường
im lặng, nằm im mà chờ đợi hắn dìu dắt qua những cảm xúc khác nhau của
việc làm tình. Thỉnh thoảng, cô chỉ hưởng ứng bằng vài hơi thở gấp gáp
hơn bình thường.
Nhưng nực cười nhất trong cuộc đời, mẫu người phụ nữ chuẩn mực á đông
ấy, lại không còn trinh trắng khi về làm vợ hắn. Ngay đêm tân hôn, cô
thỏ thẻ cùng hắn rằng, một tai nạn lúc còn bé khiến cái màng bé nhỏ
tượng trưng cho tiết hạnh người phụ nữ của cô đã không còn. Hắn thoáng
suy nghĩ, dĩ nhiên trong đầu hắn lướt qua tất cả những hình ảnh tởm lợm
nhất mà thằng đàn ông có thể nghĩ đến khi nghe tin người mình yêu không
còn trong trắng. Nhưng rồi hắn lại tự trấn an mình, hắn biết cô đủ lâu
để hiểu rõ về con người cô, và hắn tin. Thế nên hắn vẫn luôn coi cô là
vợ, người đàn bà duy nhất trong tim hắn, nhưng không phải người đàn bà
duy nhất hắn ngủ cùng.
Hắn ghì chặt tay vợ mình xuống giường, một giọt mồ hôi từ người hắn
rơi xuống dù máy điều hòa trong phòng vẫn đang bật. Một luồng hơi lạnh
thổi qua lưng hắn, không gian và thời gian dường như đứng yên. Giọt mồ
hôi của hắn ngưng đọng giữa không gian, chuyển sang màu đỏ như máu rồi
vỡ tan trên gương mặt vợ hắn, cũng là lúc hắn bỏ cô ra, nằm thở từng hơi
nặng nhọc. Vợ hắn vội lấy cái chăn che ngang thân thể, hình như ngay cả
với chồng mình, cô cũng không thoải mái để lộ tấm thân trần.
- Anh… không được khỏe sao? – Cô ngập ngừng hỏi. Có lẽ trong giây
phút đó, cô hỏi thẳng hắn rằng, vì sao anh dừng lại khi đang làm tình
cùng em? Vì sao hắn không quan tâm đến việc cô đã thỏa mãn hay chưa, sẽ
làm cho hắn thoải mái hơn. Nhưng đằng này, cô chỉ quan tâm đến sức khỏe
của hắn.
- Ừ… anh… hơi mệt. Em tắm rồi ngủ đi.
Hắn bước khỏi giường, tránh ánh mắt của cô xoáy vào hắn từ phía sau.
Vẻ mặt của vợ hắn khi làm tình, có nét gì đó phảng phất giống y như nó.
Nhất là khi cô và nó khẽ nhăn mặt, cắn răng. Hắn thấy mình thật đốn mạt
và khốn nạn. Liệu có bao nhiêu thằng đàn ông trên đời này đem cảm giác
làm tình với vợ mình để so sánh với cảm giác làm tình cùng một con đĩ.
Thứ tồi tệ nhất trên đời này không phải là ngủ với một người khác người
mình yêu, mà là ngủ với người mình yêu trong khi tâm trí lại suy nghĩ về
một người khác.
Hắn bật nắp chai rượu mạnh, rót một ly đầy rồi tự huyễn hoặc mình
bằng thứ chất lỏng màu đỏ bên trong. Với hắn, từ lâu đã tách bạch con
đàn bà thành hai thứ rõ ràng là trinh tiết và trinh phẩm. Một người vốn
dĩ đã không còn trinh tiết như vợ hắn, nhưng bấy lâu nay vẫn giữ bản
thân mình đúng tròn trách nhiệm của một người đàn bà, với hắn thì đã là
đủ trinh phẩm. Nhưng một ả sinh viên nào đó dù chưa từng ngủ cùng ai
nhưng ăn mặc lố lăng, hở hang để mọi người nhìn vào và không tin rằng ả
còn trinh thì rõ ràng trinh tiết vẫn còn nhưng trinh phẩm đã mất.
Nói cho cùng, chữ trinh kia, ngoài người trong cuộc được biết tường
tận ra, thì nó chỉ nằm đại khái ở một tầng suy nghĩ, nhận thức nào đó
của những người xunh quanh mà thôi. Nhưng hắn không ngờ rằng cuộc đời
mình lại có lần va vào một con đàn bà còn trinh trắng như nó. Hắn cười,
cay đắng.
***
Gã đàn ông vẫn đứng, trân mắt nhìn nó rồi cười nhạt, mỉa mai, khạc vào mặt nó vài con chữ.
- Đồ đĩ.
Gã lại cười, nụ cười càng ngày càng rộng, méo mó đến kì dị.
Nó nằm rúm ró người trên tấm nệm nhàu nát, không mảnh vải che thân…
Nó giật mình, ngồi bật dậy, mồ hôi tuôn ra như tắm. Căn phòng trọ 9m2
chìm trong bóng tối đặc cứng, chỉ còn tiếng kim đồng hồ nhích từng giây
một, uể oải. Nó lò mò lấy điếu thuốc rồi bật lửa hút, tay vẫn còn run
rẫy. Giấc mơ bao nhiêu năm nay vẫn còn ám ảnh, khói thuốc lờ đờ xung
quanh, nó gục mặt, cảm giác đau từ tim lại tràn về, nhói buốt.
***
Hắn đi dự tiệc, việc mặc trên người một bộ vest sang trọng, lượn lờ
giữa những con người luôn coi mình là sang trọng đối với hắn không có gì
là lạ, không làm hắn vui nhưng cũng chả làm hắn chán, chỉ đơn thuần là
một việc cần làm. Nhưng khi hắn ra về, hắn chợt thấy nó, con đĩ còn
trinh ám ảnh gã mấy ngày nay. Nó đang chậm rãi bước sau một người đàn
ông đáng tuổi ba của hắn. Không cần suy nghĩ gì thêm, hắn biết rằng nó
đang làm việc của một con đĩ.
Hắn cố bước khỏi cầu thang của khách sạn kiêm nhà hàng đang có sự
kiện. Nhưng rồi chính bản thân hắn cũng không hiểu vì sao chân mình lại
chọn một đường đi khác. Hắn chạy như bay theo nó, kịp lúc thấy nó và lão
già đang đứng ở ngả rẻ của dãy phòng đánh số.
- Cô ta là bạn tôi và đêm nay cô ta có công việc phải giải quyết cùng tôi.
Hắn gằn từng tiếng một rồi kéo tay nó đi thật mạnh, trước sự ngạc nhiên của lão già.
- Anh làm cái gì vậy? Điên à? – Nó giật tay ra khỏi tay hắn khi cả hai đã đứng trong một con hẻm nhỏ cạnh khách sạn.
- Cô làm cái giống gì ở đây? – Nó hỏi, dù biết thừa câu trả lời.
- Làm đĩ. Anh biết chuyện đó mà.
- Cô ngủ với cả lão già đáng tuổi ông nội mình?
- Ai nói với anh rằng một con đĩ có quyền chọn khách?
- Cô… cô đúng là một con đĩ.
- Không, tôi nghĩ lại rồi, lúc này anh phải gọi tôi là một cô chân
dài, vì người tôi ngủ cùng là một đại gia. Còn khi tôi ngủ với anh, anh
có thể gọi tôi là một con đĩ. Giá trị của một con đĩ nằm ở thằng đàn ông
mà nó phục vụ, thế nên chỉ có bọn đàn ông thấp kém như anh mới mở miệng
gọi tôi là một con đĩ.
Bốp!
Hắn vung tay tát nó một cái nảy lửa, rồi run rẫy nhìn tay mình. Hắn
không hiểu vì sao lại tát nó, sĩ diện một thằng đàn ông bị đàn bà đay
nghiến, hay sĩ diện của một thằng giám đốc bị một con đĩ dạy đời.
Nó đưa tay chỉnh lại vết son môi bị lem vì cái tát của hắn, cười lạnh lùng rồi móc điện thoại ra trả lời.
- Em xin lỗi, chỉ vài việc cá nhân thôi, bây giờ em quay lại phòng ngay.
Nó nhìn hắn, im lặng, rồi đưa hắn một cái namecard.
- Nếu anh còn muốn gặp tôi thì cứ gọi số điện thoại này.
Và nó bỏ đi mất, để lại hắn đứng nhìn cái namecard rồi cười chua chát, một con đĩ mà cũng có namecard…
***
Quán cafê chiều chạng vạng, nó và hắn ngồi nhìn mưa rơi ngoài cửa sổ,
Sài Gòn lạ, mới nắng gay gắt rồi có thể trút mưa ầm ầm. Những con người
sống ở Sài Gòn cũng lạ, mới thù hận rồi có thể quay qua yêu thương
nhau.
- Anh muốn tôi chỉ ngủ với một mình anh?
- Ừ, và tôi sẽ đảm bảo cung cấp đủ tiền để cô sống.
- Anh muốn chứng minh rằng mình có thể biến tôi thành chân dài?
Hắn im lặng.
- Đừng tự ép buộc bản thân anh phải có trách nhiệm với sự trinh trắng của tôi. – Nó nói, lại nhếch mép cười mỉa mai.
Có lẽ nó nói đúng, hắn đang tự ép mình vào cái ý nghĩ bản thân phải
có trách nhiệm cho việc lấy đi sự trong trắng của nó. Nhưng hắn biết,
chỉ có làm vậy tâm trí hắn mới thanh thản, mới có thể thoát ra khỏi vũng
lầy nhớp nhúa màu đỏ sậm của máu mà đêm nào hắn cũng vẫy vùng tìm đường
sống. Nó ám ảnh hắn đến mức mê dại.
- Cô đồng ý chứ?
Nó thoáng suy nghĩ rồi gật đầu. Bao nhiêu con đĩ đủ khả năng từ chối
một thằng đàn ông muốn làm khách hàng độc quyền của mình? Làm đĩ nói cho
cùng cũng là một cuộc kinh doanh thân xác, khi thỏa thuận được các điều
khoản mà hai bên cùng chấp thuận, thì người sản xuất sẽ chỉ cung cấp
cho một người mua nhất định mà thôi.
***
Nó và hắn vẫn thường xuyên gặp nhau trong căn phòng khách sạn sang
trọng. Sau mỗi lần làm tình, hắn đã có thể ôm nó vào lòng và chìm vào
giấc mộng không còn vết máu đỏ. Đôi lần hắn tự hỏi, thứ mùi đĩ trên
người nó đã biến đâu mất? Hay giờ đây nó đã là một cô chân dài cặp kè
cùng đại gia là hắn nên sẽ không còn thứ mùi đó? Hắn kéo nó vào người,
cố hít một hơi thật sâu, nhưng vẫn không cảm nhận được thứ gì xa lạ.
Có lần, trong câu chuyện phiếm sau khi làm tình cùng nhau, hắn kể cho nó nghe.
- Hôm qua đi nhậu, bạn anh kể, chơi đĩ bây giờ rẻ thật, nó dắt một
con bé mới gặp lần đầu tiên đi ăn uống, cafê rồi thì con bé đồng ý về
khách sạn ngủ cùng nó, chưa tới 500 ngàn. – Hắn cười nhạt.
Nó chăm chú nhìn hắn, ánh mắt bỗng dưng kỳ lạ đến khó hiểu. Và nó nói, rất nhẹ nhưng đủ để đè lên tâm trí hắn.
- Sao anh không nghĩ, con nhỏ đó sẽ kể cho bạn nó nghe rằng, đĩ đực
bây giờ rẻ thật, chẳng tốn một xu nào cho nó mà nó còn phải dẫn mình đi
ăn và trả tiền khách sạn. Đĩ hay không đĩ, rẻ hay không rẻ, tùy vào vị
trí mình đang đứng mà nhận định thôi.
Nó nói rồi dụi đầu vào ngực hắn, nhắm mắt, cố kéo mình vào giấc ngủ…
để mặc cho hắn nằm đó, tâm trí kẹt trong cái vòng Đĩ và Không Đĩ.
***
Hắn và nó có lẽ sẽ tiếp tục mối quan hệ đó cho đến một ngày mà hắn
chán nó, hay nó kiếm được một đại gia có thể đưa ra số tiền nhiều hơn
hắn để biến nó thành của riêng. Nhưng đã có một người đàn bà đến gõ cửa
phòng trọ của nó, là cô, vợ hắn.
Thứ linh cảm, giác quan kỳ bí của đàn bà cho cô biết cô đang phải san
xẻ chồng mình cùng một người phụ nữ khác, và cũng cái giác quan bí ẩn
đó dẫn cô đến gặp nó.
Cô và nó ngồi ở ngay quán cafê mà nó và hắn đã ngồi lần đầu tiên,
thằng Bin con hắn chạy chơi ngoài sân quán. Cô nói không nhiều, chủ yếu
chỉ là những câu sáo rỗng của bọn đàn bà muốn giành chồng mình về từ tay
một con đĩ. Nó im lặng nhìn cô, tự hỏi cô là loại đàn bà gì mà có thể
hạ mình năn nỉ một con đĩ giành mất chồng mình, trong khi, cô có thể túm
lấy nó, vả cho vài bạt tai rồi cho thêm mấy lời đe dọa sống chết. Đàn
bà khi ghen, kinh khủng lắm.
Nhưng cô vẫn chỉ nói, cho đến câu cuối cùng thì cô khóc, vỡ òa. Câu nói mà nhiều năm sau nó vẫn ám ảnh.
- Có lần… anh quan hệ cùng tôi, nhưng… lại gọi nhầm tên cô.
Nó nhíu mày, còn cô thì khóc… thằng Bin thấy mẹ mình khóc liền chạy nhào tới, vừa nắm tay lại đánh nó, vừa khóc theo.
Nó ngồi yên cho thằng nhóc đánh, im lặng nhìn tấn trò đời trước mắt rồi hít một hơi dài, chỉ nói 3 chữ và dứng dậy ra về.
- Đồ đàn bà.
***
Nó nhắn tin cho hắn, một trong những lần hiếm hoi nó chủ động nhắn
tin đòi gặp hắn. Nó ngồi yên tại phòng khách sạn, nhìn gương mặt mình
qua tấm gương trang điểm, hình như từ khi quen hắn, nó bớt dùng phấn
son. Có lần, khi thức dậy bên hắn, nó lấy tay che mặt, hắn gỡ tay nó ra,
nhìn vào khuôn mặt không trang điểm của nó và nói nhẹ nhàng.
- Cái chất đàn bà trong em rất đậm đặc.
Nó không hiểu chất đàn bà trong nó là gì, cũng không hiểu hắn đã cảm
nhận được gì, nhưng nhìn nụ cười của hắn, nó hiểu đó là một lời khen. Có
tiếng gỏ cửa phòng và hắn bước vào, nhìn nó mỉm cười, như mọi lần gặp
nhau. Nó ôm lấy hắn rồi dìu hắn xuống giường, lớp quần áo vướng víu
nhanh chóng được rủ bỏ, để lại hai thân xác trần trụi bên nhau. Cơ thể
hắn vẫn vậy, cao to và phả thứ hơi ấm xua đi những băng giá trong tâm
hồn nó.
Khi hắn đi sâu vào người nó, nó im lặng, nhắm ghì mắt, nhưng vẫn kịp
thấy nét bối rối, hoang mang trên gương mặt hắn. Cuộc làm tình giữa nó
và hắn rơi vào một khoảng lưng chừng, rời rạc, hắn bỗng dưng xa cách,
nghi ngờ, trong khi nó vẫn nhìn hắn, ánh mắt vô hồn như lần đầu tiên gặp
nhau.
Tàn cuộc, hắn ngồi nhỏm dậy, ngập ngừng…
- Em…
Nó đứng dậy, trần truồng trước mặt hắn để hắn nhìn thấy một bên má
đùi nó là vệt máu đỏ. Hắn chau mày, như đang cố hiểu những gì đang diễn
ra trước mắt mình. Rồi thì hắn thấy trên giường đọng lại một giọt máu đỏ
thẫm, y như ngày đầu tiên hắn làm tình cùng nó.
Nó tới bên bàn trang điểm, mở giỏ xách, quẳng cho hắn tờ giấy màu
hồng nhạt. Là tờ thanh toán cho dịch vụ phục hồi màng trinh tại một thẩm
mĩ viện vớ vẩn nào đó ở đất Sài Gòn.
- Anh hiểu chứ, anh chả có trách nhiệm gì với sự trong trắng của tôi
đâu, đừng trở thành thằng ngốc trong trò chơi này nữa… Về với vợ con anh
đi.
Nó gom mớ quần áo còn trên sàn nhà, nhanh chóng mặc lại rồi bước ra
cửa. Hắn vẫn ngồi đấy, im lặng nhìn tờ thanh toán, khó khăn lắm mới cất
lên được 1 tiếng.
- Em!
Nó dừng bên cửa phòng, không quay mặt lại nhìn hắn, bờ vai nhỏ run run…
- Anh yên tâm đi, em là một con đĩ chuyên nghiệp, thế nên chắc chắn
không bao giờ có chuyện em đi yêu 1 thằng khách hàng của mình đâu. Về
đi!
Nó mở cửa và bước đi, lặng lẽ rời khỏi căn phòng sang trọng.
Xung quanh hắn mùi đĩ lại nồng nặc, nhấn chìm hắn trong mớ cảm xúc
hỗn độn không hình hài. Hắn thả người xuống nệm, rồi quay mặt nhìn giọt
máu đỏ nằm kế bên mình. Giọt máu chuyển sang thẫm đen trong ánh đèn vàng
vọt.
Và có lẽ cả cuộc đời hắn không bao giờ thấy được giọt nước mắt còn chưa kịp khô nơi cửa phòng…
Bài viết:
TÂM SỰ CỦA THẦY
Nhiều trường hợp tương tự như vậy. Một chữ bẻ đôi
cũng không biết, thành ngữ này chỉ hiện tượng mù chữ. Cũng một lần có em học
sinh ngơ ngác rất hồn nhiên: Thưa thầy kể cả người thông minh, học cao, thì một
chữ bẻ đôi cũng không biết thì đâu có gì lạ. Để nguyên chữ thì mới biết chứ.
Hóa ra thế. Chữ nhất (một) trong cổ tự bể đôi thành chữ nhị (hai). Còn chữ nhất
trong chữ quốc ngữ bẻ đôi thành chữ gì đây?!
Có lần một học sinh thắc mắc, thưa thầy cá không
ăn muối cá ươn, chưa chắc thế đâu thầy ạ! Cá không ăn muối nhưng cho vào tủ
lạnh thì đâu có ươn ạ!
Một lần, một thầy giáo giảng câu: “Dù ai nói ngả nói nghiêng-Lòng ta vẫn vững như kiềng
ba chân”. Kiềng ba chân là kiềng vững nhất các em ạ! Một bé gái học sinh đứng dậy thắc mắc: "thưa thầy
em chưa thấy kiềng ba chân ạ". Một học sinh khác, lớn hơn, “thông tin” thêm,
thưa thầy kiềng ba chân chỉ vững trên một mặt phẳng tương đối hoặc trên nền đất
bếp có lồi lõm. Còn trên một mặt phẳng gần như tuyệt đối của mặt đá thì kiềng
bốn chân vững hơn thầy ạ. Bếp củi mới dùng kiềng ba chân, còn bếp ga dùng kiềng
bốn chân ạ.
Sách là ấn phẩm để học, đọc, tham khảo. Vở dùng để
ghi chép. Ngày nay, các em học sinh cấp 1 làm bài tập ngay trên trang sách,
chép luôn vào sách. Do vậy, khái niệm sách, vở cũng cần phải được hiểu mới.
Thế đấy, thời gian đi qua và cuộc sống nhiều đổi
thay. Sự bảo thủ của từ ngữ đôi khi chỉ là lưu lại ký ức và không còn chính xác
với nghĩa đương đại nữa. Học hỏi là vô cùng. Tiếp cận cái mới là một kỹ năng
sống tích cực. Nhất là từ thập niên cuối của thế kỷ 20, công nghệ thông tin mà
thành quả cụ thể là chiếc máy tính cá nhân nối mạng đã làm nên những thay đổi
vô cùng to lớn trong tiến trình lịch sử nhân loại. Đã sang cuối thu, sen đã
thực sự tàn úa. Thầy không thể gói kiến thức của mình trong tấm lá sen héo khô
của mùa thu để trao cho các em trong mùa hạ... Một số thầy cô đã tụt hậu. Tất nhiên, cũng có rất nhiều thầy cô biết tự vươn lên và theo kịp, nhưng kiến thức mênh mông, không thể tránh khỏi có những phút giây bối rối trước học trò. Nhân danh sự bao dung chữ “lễ” truyền thống, nhân
danh sự phát triển biện chứng, các em hãy cùng thầy cô xây đắp kiến thức trên tinh
thần xây đắp chung một mái trường các em nhé! Đó cũng là một tặng phẩm quý giá
của các em gửi đến thầy cô nhân ngày 20/11. Cảm ơn các em!
TRẦN THỊ THANH HUYỀN
(phóng viên)
Truyện ngắn:
Chuyện nhỏ thời chiến tranh
Đầu mùa khô 1968, đơn vị pháo xạ của chúng tôi hoạt động ở Quảng Bình,
tôi và anh Thụy được cử đi dự Đại hội thi đua quyết thắng toàn trung đoàn ở
Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Tôi là chiến sĩ thông tin, mười chín tuổi, chưa hề có một mảnh tình vắt
vai. Với tôi, đời lính chiến nhẹ tênh, “chết xanh cỏ, sống đỏ ngực”. Còn anh
Thụy mới đề bạt trung đội trưởng pháo, hơn tôi sáu tuổi, cưới vợ bảy ngày đã
nhập ngũ, xa quê. Cả đơn vị đều biết, anh Thụy là con trai một, bố anh mất sớm
nên mơ ước lớn nhất của mẹ anh là đứa cháu nội, nhưng chưa thực hiện được. Hồi
trung đoàn làm nhiệm vụ bảo vệ cầu Long Biên, không hiểu bằng cách nào, chị
Thơ, vợ anh lại biết địa chỉ đóng quân, từ trong quê Đức Thọ tìm ra. Nếu theo
nguyên tắc bí mật của bộ đội phòng không thời chiến anh Thụy sẽ bị kỷ luật. Thế
nhưng, thông cảm với hoàn cảnh vợ chồng anh, đơn vị đã dựng tạm “căn lều hạnh
phúc” bằng bạt pháo để vợ chồng anh hưởng “tuần trăng mật”. Tiếc thay, chị về
quê viết thư báo tin buồn, “chuyện ấy” không thành.
Thấm thoát hai năm trôi qua, anh Thụy chưa một lần gặp lại người vợ trẻ.
Khi trung đoàn vào khu bốn, cuộc chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ ở “vùng
cán xoong” càng ác liệt hơn nên anh Thụy càng ít có hy vọng ghé thăm nhà.
Lần này chắc ước mơ của anh thành hiện thực. Trước khi đi Đại hội, chính
trị viên bảo chúng tôi có thể tranh thủ nghỉ lại nhà anh Thụy lúc quay vào. Đại
đội trưởng còn vỗ vai tôi dặn dò tế nhị: “Cậu phải chăm nom sức khỏe trung đội
trưởng Thụy đấy nhé”.
… Sau đại hội chúng tôi vội vã trở về Quảng Bình bằng đường giao liên.
Dọc đường anh Thụy vui lắm. Anh khoe có cô em vợ xinh đẹp tuyệt vời, rồi hứa
làm mai cho tôi. Anh say sưa kể chuyện làng anh, xóm anh, rồi giếng nước ngọt
như đường phèn gần nhà anh. Tôi hỏi: “Về đến nhà anh làm gì trước?”. Anh bảo:
“Ôm vợ!”. Tôi hỏi: “Các anh lấy vợ rồi, quên cả mẹ!”. Anh Thụy cười ha hả: “Chú
mày tồ! Tình cảm mẹ con thật vĩ đại nhưng không giống tình yêu. Đại để tình yêu
như trái ớt đỏ, nhìn thấy đẹp, cắn thấy cay, ăn quen hóa say, hóa nghiện”. Tôi
bảo tôi không ăn được ớt, tôi không hiểu. Anh Thụy véo tai tôi: “Bằng tuổi cậu
tớ đã biết thơm má nàng”. Đột nhiên, anh Thụy buồn rầu bảo: “Nói vậy thôi, tớ
trót rồi, cậu không nên vướng vòng tình ái sớm, thời chiến yêu đương khổ lắm.
Nhiều đêm tớ trằn trọc khó ngủ, thương Thơ quá! Mới bén hơi chồng đã phải chia
ly. Tớ nói thật, ngày ở Hà Nội tớ đã liều viết thư báo cho Thơ biết địa chỉ
đóng quân đấy. Ăn nằm với nhau hai đêm, lúc chia tay nàng ôm ghì lấy tớ khóc
nức nở… Xuýt nữa hóa thằng đào ngũ! “Im lặng một lúc rồi anh thủ thỉ kể:
“Chuyện yêu đương của tớ cũng kỳ lắm! Thơ kém tớ bốn tuổi, nhà cùng xóm, nhưng
tớ không để ý. Một đêm mùa hạ, gió lào hầm hập, nóng quá, tớ lò mò tìm ra giếng
nước đầu xóm định giội mấy gầu cho mát. Gần tới bờ giếng nghe tiếng nước xối,
tớ dừng lại, nấp vào bụi cây. Dưới ánh trăng mờ mờ huyền ảo là thân thể nõn nà
với bầu ngực căng tròn của một thiếu nữ trinh trắng… Tớ muốn ngợp thở… Thì ra
cô bé Thơ 17 tuổi, con bác Thể đầu xóm. Nàng vẫn không biết có người nhìn trộm,
bình thản ưỡn người, đưa hai tay vuốt nước trên mớ tóc dày. Trời ơi, tớ như kẻ say
rượu, loạng choạng ngã dúi vào bụi gai. Nghe tiếng động, nàng vội vàng vơ quần
áo bỏ chạy.
Từ đêm ấy tớ bắt đầu mê nàng. Không ngờ cô bé cùng xóm mà duyên dáng,
xinh đẹp, đáng yêu đến thế… Rồi bọn tớ yêu nhau. Những đêm trăng đẹp tớ hẹn Thơ
ra bụi cây bờ giếng nói chuyện vớ vẩn, rồi thơm nhau. Nghe tớ kể đã nhìn trộm
nàng tắm, nàng cấu vào lưng tớ bảo: “Trông hiền thế mà ghê!”…
Chuyện tình yêu quả là kỳ diệu. Chúng tôi đi suốt đêm không biết mệt.
Tảng sáng hôm sau đến nhà anh Thụy. Lúc bấy giờ xóm làng khá yên tĩnh. Đâu đó
rất xa xăm, tiếng bom ì ầm vọng đến. Lác đác tiếng chó sủa, tiếng gà gáy muộn.
Anh Thụy bảo ngồi chờ để anh vào gặp vợ trước. Nhưng anh vừa đến đầu sân thì
tấm liếp cửa hé mở, một bà già gầy guộc đi ra, khóc rưng rức: “Thụy đấy ư con!
Sao không báo trước?!...”
Anh Thụy gỡ tay mẹ: “Con tranh thủ mẹ ạ! Thế nhà con đâu?” Bà gạt nước
mắt, ngơ ngác một lúc rồi kéo anh Thụy ra góc sân, rên rỉ: “Mẹ xin con, Thụy
ơi! Hãy vì mẹ mà tha thứ, nó trẻ người, non dạ, khôn ba năm dại một giờ! Nhưng
là dâu hiền, đừng bắt tội… Không có nó mẹ chết mất!”.
Anh Thụy hoảng hốt nhìn mẹ. Hình như anh đã hiểu mọi chuyện, anh ngây
người sững sờ, lảo đảo vào nhà.
Bấy giờ mẹ anh Thụy mới nhìn thấy tôi, bà cảm thấy đã tìm được đồng
minh, tất cả chạy đến, cầm tay tôi:
- Con cùng đơn vị với thằng Thụy. Mẹ coi như con ruột, không dấu làm gì.
Hoàn cảnh neo đơn, chỉ có vợ nó là con dâu, đẹp người, tốt nết. Nó “trót dại”,
nhưng mẹ thương, không muốn thằng Thụy làm khổ. Đồng đội với nhau, con lựa lời
khuyên bảo “em”, giúp mẹ, không bao giờ mẹ dám quên ơn!.
Nghe mẹ khẩn khoản, tôi bối rối nói một câu ngớ ngẩn: “Mẹ cứ yên tâm!
Con sẽ động viên anh Thụy. Anh ấy là chỉ huy, phải gương mẫu chứ!”.
Tôi vác ba lô theo mẹ vào nhà. Căn nhà lá ba gian tuềnh toàng nhưng sạch
sẽ, ngăn nắp. Bên phải có liếp ngăn làm buồng, cửa che tấm màn bằng dù pháo
sáng. Có tiếng phụ nữ khóc tức tưởi. Anh Thụy từ trong buồng đi ra như người
mất hồn, vấp chiếc ghế băng, anh loạng choạng ngồi xuống chõng tre gần đó. Vừa
lúc ấy mặt đất rung chuyển, tiếng bom nổ ầm ầm trộn lẫn tiếng động cơ phản lực
gầm rú, tiếng đạn cao xạ nổ lụp bụp trên bầu trời. Chắc một tốp cường kích bất
ngờ đánh tuyến giao thông. Không gian lại yên tĩnh. Dưới bếp tiếng gà mái cục
tác, cục tác, hối hả gọi lũ con đang liếp chiếp kiếm mồi. Anh Thụy đứng dậy
thủng thẳng bảo:
- Cậu là khách. Tắm rửa, nghỉ ngơi cho lại sức. Mọi việc để mặc tớ.
Tôi cảm thấy khó xử, lúng túng tìm chỗ ngồi, tìm chỗ đứng, hết vào nhà
lại ra sân. Anh Thụy không chú ý đến tôi nữa, anh nói gì đó với mẹ rồi ra vườn
bắt gà cắt tiết, làm cơm. Mẹ anh Thụy đã bình tĩnh hơn, bà dẫn tôi ra ngõ chỉ
đường đến giếng nước đầu xóm: ‘Nước giếng trong lắm, con tắm cho mát mẻ”. Chợt
bà hạ giọng thì thầm: “Mẹ vẫn thấy lo, chỉ sợ thằng Thụy nó làm điều bậy bạ”.
Tôi bơ vơ đi dưới những hàng cây hoang dại, lòng dạ ngổn ngang. Giếng
nước đầu xóm đây rồi, nước trong vắt trào lên khỏi miệng giếng, mát rượi. Tôi
bỗng tưởng tượng ra hình ảnh người con gái đang nghiêng mình xối nước dưới đêm
trăng mà anh Thụy đã kể. Tôi buột thở dài tiêng tiếc điều gì đó thật mơ hồ.
Gần trưa, mâm cơm được bày trên chiếc chõng tre nhỏ, hai bên chõng đặt
ghế băng đóng bằng gỗ thông hòm đạn. Thức ăn có thịt gà luộc, lòng gà xào, thịt
hộp, gà hầm khoai sọ, rau sống. Trên mâm còn thêm nửa chai rượu trắng, sáu
chiếc ly thủy tinh nhỏ, có cái đã sứt mẻ. Anh Thụy hỏi:
- Mẹ đã mời các đồng chí lãnh đạo xã chưa?
Mẹ anh Thụy bảo:
- Bây giờ bác Đạo làm bí thư kiêm chủ tịch. Còn anh Hán, con bác Hạn làm
chủ tịch Hợp tác xã. Các đồng chí ấy quan tâm đến nhà ta lắm. Mẹ đã mời, nhất
định các đồng chí ấy sẽ đến. Nhưng con cư xử cho đàng hoàng, ăn ở phải biết
làng, biết xóm.
Lại một đợt bom nổ phía bên kia đồi cách nhà anh Thụy không xa. Tiếng
máy bay phản lực xa dần. Cột khói đen ngòm lừng lững đùn lên. Mẹ anh Thụy chép
miệng lo âu.
- Nó đánh trúng chân hàng, chắc là xăng dầu bị
cháy. Hồi này quê mình không ngày nào ngớt tiếng đạn bom.
Quá trưa các đồng chí lãnh đạo địa phương mới tất tả đến. Đồng chí bí
thư cao tuổi nhưng nhanh nhẹn, hoạt bát, cất tiếng chào oang oang từ đầu ngõ:
“Các đồng chí thấy đó, hậu phương bây giờ khác chi tiền tuyến, suốt ngày bom
đạn. Chúng tôi định tới từ sớm nhưng lại phải điều động nhân công giúp bộ đội
cứu chân hàng trên rú”. Đồng chí bí thư bắt tay anh Thụy, khen anh tiến
bộ. Nắm vai tôi lắc lắc, hỏi thăm sức khỏe toàn đơn vị. Đồng chí chủ nhiệm còn
trẻ, mặt hơi gãy, chân đi tập tễnh, lúng túng chào cả nhà.
Khi mọi người đã ngồi quanh mâm, anh Thụy đứng dậy bảo:
- Để gọi Thơ ra cùng ăn cơm.
Không khí đang vui vẻ bỗng chững lại. Mẹ anh Thụy can:
- Thôi con ạ! Vợ con đang mệt, ăn cơm sau cũng được.
Anh Thụy vẫn đi vào buồng vợ. Đồng chí bí thư ngẩng đầu ngắm trần nhà vẻ
bình thản. Đồng chí chủ nhiệm liếc đồng chí bí thư, thăm dò.
Anh Thụy đỡ vợ ngồi xuống cạnh mình, tay run run. Lúc này tôi mới nhìn
rõ chị Thơ. Cặp mắt ngơ ngác cụp xuống. Da tái xanh. Cổ giần giật. Dù ngực với
vòm bụng bị đầy ra nhưng vẫn còn nét duyên dáng của một thiếu nữ nhan sắc chốn
đồng quê. Chị lúng túng chào, răm rắp làm theo sự sắp xếp của chồng. Anh Thụy,
điềm nhiên mời mọi người nâng ly, chọn miếng thịt gà ngon nhất, to nhất, xé
nhỏ, đặt vào bát vợ:
- Em phải ăn lấy sức!
Nghe giọng nói như mệnh lệnh của anh, chị Thơ sợ sệt nhai, nuốt, như
chiếc máy. Mẹ anh Thụy thắc thỏm nhìn con. Đồng chí bí thư làm ra vẻ không quan
tâm, khề khà khen rượu ngon. Đồng chí chủ nhiệm thất sắc liếc trộm anh Thụy,
gật gật tán thưởng ý kiến đồng chí bí thư. Mẹ anh Thụy bảo tình làng, nghĩa xóm
quý hóa lắm, nhất là thời buổi đạn, bom, loạn lạc này...
Bữa cơm thân mật cũng sắp tàn. Anh Thụy đứng dậy, rút khẩu súng K54 sáng
bóng ra khỏi túi. Mẹ anh Thụy sợ quá, buột tay để rơi bát xuống mâm cơm. Đồng
chí bí thư, đồng chí chủ nhiệm há hốc mồm, nghiêng người né họng súng. Còn tôi,
chăm chăm nhìn anh Thụy, tim đập liên hồi. Anh đến gần bàn thờ, đặt khẩu súng,
từ tốn như những khi phát biểu trước cuộc họp:
- Kính thưa các đồng chí lãnh đạo xã! Kính thưa mẹ! Nhân tiện đông đủ
mọi người ở đây, con xin phép được làm rõ sự thật, giải quyết vấn đề của vợ
chồng con...
Mẹ anh Thụy cuống quýt chạy đến, kéo áo anh:
- Mẹ xin con! Hãy vì mẹ, con ơi!
Chị Thơ ôm mặt nghẹn ngào. Đồng chí chủ nhiệm run lẩy bẩy. Đồng chí bí
thư luống cuống nghĩ cách xử trí. Trước tình thế ấy, tôi không đành lòng, buộc
phải đứng dậy, đến bên anh Thụy:
- Chuyện riêng gia đình, theo tôi anh không nên nói ở đây. Có gì, trong
nhà đóng cửa bảo nhau.
Anh Thụy phớt lờ lời khuyên của tôi, khẽ gỡ tay mẹ:
- Mẹ cứ yên tâm! Con phải nói rõ sự thật, kẻo sau này mang tiếng gia
đình ta.
Anh Thụy nâng vợ đứng dậy. Chị Thơ lập cập trong tay anh:
- Thưa các đồng chí lãnh đạo xã! Chắc mọi người đều chưa biết bố đứa trẻ
trong bụng vợ tôi là ai? Vâng, tôi xin nói rõ, dù mọi người chê trách... Bố đứa
trẻ chính là tôi! Là chồng Thơ!
Không khí như giãn ra. Tất cả ngơ ngác bàng hoàng, tưởng đâu nghe lầm.
Bằng giọng nghiêm trang, anh Thụy nhìn thẳng vào đồng chí bí thư, kể:
- Đêm ấy đơn vị hành quân qua địa phận xã nhà. Đến cầu Đức Thọ phải dừng
lại chở công binh phá bom nổ chậm. Vì mong muốn gặp vợ, tôi đã liều lĩnh “đào
ngũ” hai tiếng đồng hồ, chạy bộ tắt cánh đồng, vượt qua rú Đọi... Sự việc này,
chỉ có vợ tôi biết. Bây giờ tôi xin nói rõ để các đồng chí lãnh đạo xã thông
cảm, khỏi mang tiếng xấu cho gia đình tôi, cũng như địa phương ta.
Đồng chí bí thư cười gượng, không biết nên chúc mừng hay phê phán. Đồng
chí chủ nhiệm sượng sùng xin phép ra về. Chỉ có mẹ anh Thụy là hả hê, tíu tít
cám ơn các đồng chí lãnh đạo xã đã quá bộ tới thăm, làm chứng cho gia đình.
Anh Thụy dìu vợ vào buồng, không nói thêm một lời.
Đêm ấy anh Thụy nằm chung với tôi. Nửa đêm thức giấc tôi thấy anh vẫn
chưa ngủ, đi lại ngoài sân, bồn chồn. Gần sáng anh Thụy đánh thức tôi dậy, ăn
vội bát cơm nóng rồi tất tả lên đường. Anh Thụy bảo, phải đi gấp, sợ đơn vị di
chuyển vào phía trong thì gay to.
Chúng tôi đi mải miết theo những con đường mòn nối các chòm xóm miền
Trung. Dọc đường gặp nhiều đơn vị bộ binh, thanh niên xung phong hành quân, chào
tíu tít. Anh Thụy luôn đăm chiêu, không chuyện trò. Sẩm tối, chúng tôi đến một
chòm xóm hoang vắng ven sườn đồi chi chít hố bom. Tìm mãi không gặp dân, chỉ
thấy những túp lều ngả nghiêng đầy cỏ dại. Anh Thụy bảo chắc lạc đường, đành
nghỉ chờ sáng đi tiếp. Chúng tôi lấy lương khô ra ăn rồi mắc võng ngủ dưới vườn
ổi dại...
Tôi ở cùng đơn vị với anh Thụy hai năm nữa. Sau anh được đề bạt đại đội
trưởng, chuyển sang trung đoàn khác. Những ngày còn gần anh không bao giờ tôi
thấy anh nói chuyện tình yêu. Anh thường ít đùa vui, nhưng chiến đấu vô cùng
mưu trí, dũng cảm, hết lòng yêu thương chiến sĩ.
Đôi lần tôi định hỏi chuyện gia đình anh, nhưng lại thôi. Giữa những đợt
bom rơi khốc liệt, những đêm kéo pháo vượt qua trọng điểm, những phút giây ly
biệt đau thương..., làm sao tôi nỡ gợi lại vết thương lòng của anh?.../.
TRẦN QUANG VINH (BÀ RỊA VŨNG TÀU)
Người dân thôn Vạn Hạnh với cây kiệu
------------------------------
Cách đây hơn 10 năm, đối với người dân thôn Vạn Hạnh,
thị trấn Phú Mỹ, huyện Tân Thành kiệu được xem như là cây trồng chủ lực trong phát
triển kinh tế gia đình của các hộ dân ở đây, nhiều hộ đã xóa nghèo vươn lên làm
giàu nhờ trồng kiệu. Tuy nhiên, những năm gần đây, diện tích kiệu ngày càng thu
hẹp do hầu hết đất trồng kiệu trước đây đều nằm trong vùng quy hoạch. Hiện thôn
Vạn Hạnh chỉ còn khoảng 5 hộ còn duy trì trồng kiệu với diện tích khoảng hơn 5
ha.
Người dân ở thôn Vạn Hạnh vẫn thường cấy lúa vào mùa
mưa, trồng rau màu vào mùa khô và vào dịp giáp tết Nguyên Đán bao giờ cũng chuẩn bị để trồng kiệu. Trong
quá trình phát triển nghề trồng kiệu, những người dân ở đây thấy kiệu có hiệu
quả kinh tế hơn các loại cây trồng khác như lúa và hoa màu.
Theo chỉ dẫn của ông Phương-chủ tịch hội nông dân thị
trấn Phú Mỹ, chúng tôi đã đến thăm vườn kiệu của gia đình ông Bùi Văn Hoàng, tổ 15, thôn Vạn Hạnh, người có
thâm niên trồng kiệu đã 10 năm. Ông Hoàng quê ở Tiền Giang nhưng về lập nghiệp
ở thôn Vạn Hạnh. Thời gian đầu, gia đình ông trồng đậu phộng, đậu đen, đến năm
1989, ông chuyển sang trồng kiệu. Là người đã từng trồng nhiều loại cây trồng
trên mảnh đất này, ông Hoàng cho biết: trồng kiệu mang lại thu nhập gấp nhiều
lần so với trồng đậu, kinh tế gia đình ông phụ thuộc vào mùa trồng kiệu cuối
năm. Hiện gia đình ông trồng 1ha kiệu. Các năm trước với 1 ha đất trồng kiệu
ông có thể thu được hơn 10 tấn củ. Anh Trần Văn Tài, tổ 15, thôn Vạn Hạnh cho chúng
tôi biết thêm, gia đình anh cũng có thâm niên trồng kiệu gần 10 năm, mọi năm
trước anh thu lời từ 1ha kiệu khoảng 70 triệu đồng. Tuy nhiên, năm nay giá
giống kiệu gấp 3 lần năm ngoái, điều đó
làm cho các hộ trồng kiệu vừa lo lắng vừa hi vọng năm nay, giá kiệu sẽ bán được
giá hơn mọi năm.
Đặc điểm của kiệu rất thích hợp với đất pha cát. Thời
gian từ khi trồng đến khi thu hoạch là 4 tháng. Thời điểm thích hợp nhất để
xuống giống là vào tháng 8 âm lịch. Theo các hộ dân ở đây thì trồng kiệu bao gồm nhiều công đoạn:
chọn giống, làm đất, kỹ thuật chăm bón, khâu nào cũng quan trọng quyết định đến
sự sinh trưởng và năng suất của kiệu. Ở địa phương, bà con chưa biết kỹ thuật
chọn củ kiệu để giống vì vậy đến mùa trồng kiệu, bà con nông dân phải mua giống
từ các thương lái hay phải lấy từ những vùng chuyên trồng kiệu như tỉnh Bình
Dương, tỉnh Đồng Tháp với giá từ 7 ngàn đến 10 ngàn đồng/kg. Một ha đất có thể
trồng hết 1 tấn kiệu giống. Anh Hoàng cho biết, tổng chi phí tiền giống, phân,
thuốc trừ sâu bệnh hết khoảng 20-30 triệu/1 ha. Nói về kinh nghiệm trồng
kiệu, anh Trần Văn Tài cho biết:
(Trích băng ghi âm…)
Ông Bùi Văn Hoàng còn cho biết thêm:
(Trích băng ghi âm…)
Trung bình 1 ha kiệu đạt năng suất từ 10 đến 12 tấn,
điều kiện thuận lợi cho người trồng kiệu ở đây là không phải lo đầu ra. Đến mùa
vụ thu hoạch thương lái đến tận vườn thu mua kiệu với giá bán tại vườn 10 ngàn
đồng/kg. Như vậy, từ 1ha kiệu có thể thu nhập trên 100 triệu đồng. Năm nào kiệu
được mùa, thu nhập còn cao hơn.
Kiệu là món ăn mang đặc trưng của ngày Tết, vị chua
nhè nhẹ lẫn với vị ngọt man mát và hơi cay của món dưa kiệu sẽ làm cho mâm cỗ
ngày tết thêm phần hấp dẫn. Đối với người dân trồng kiệu ở thôn Vạn Hạnh, thị
trấn Phú Mỹ thì cây kiệu món quà đón tết mang đến cái tết sung túc hơn.
Thanh Huyền (phóng viên)
Gian nan
công tác phòng chống HIV/AIDS ở huyện Tân Thành
_____________________________________
Với 9 khu
công nghiệp tập trung, 26 cảng biển đang hoạt động, Tân Thành là địa bàn phát
triển dân số nhanh, trong đó có một lượng lớn dân cư từ các địa phương khác đến
đây sinh sống và lập nghiệp.
Bên cạnh
những ưu việt của một huyện công nghiệp đang trong quá trình đô thị hóa, thì
huyện Tân Thành cũng được xem là một trong những điểm nóng về HIV/AIDS của tỉnh
Bà Rịa – Vũng Tàu khi có số người nhiễm HIV đứng thứ 2 toàn tỉnh. Từ ca nhiễm
HIV đầu tiên được phát hiện ở xã Phước Hòa (năm 1993), đến nay, HIV/AIDS đã lan
rộng khắp 10/10 xã, trị trấn của huyện với 446 người nhiễm HIV, trong đó có 281
người chuyển sang giai đoạn AIDS và 206 người đã chết vì căn bệnh này. Đây chỉ
là con số bề nổi, tảng băng chìm HIV/AIDS trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều.
Phần lớn người nhiễm HIV là các đối tượng tiêm chích ma túy và gái bán dâm.
Trong đó tỉ lệ người nhiễm HIV lây truyền qua đường máu vẫn đứng đầu với 71,65%
và nam giới nhiễm HIV vẫn chiếm tỉ lệ cao với 80,27%.
Một trong những điều đáng quan tâm hiện
nay là đối tượng nhiễm HIV/AIDS ở huyện Tân Thành đang có xu hướng trẻ hóa nhóm
tuổi. Trong đó, người nhiễm HIV từ 20-29 tuổi chiếm 53,71%, từ 30-39 tuổi chiếm
30,56% và từ 14-19 tuổi chiếm 3,6%. Điều này cho thấy HIV/AIDS đang thật sự ảnh
hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Tân Thành, vì phần lớn người
bị nhiễm HIV đều nằm trong độ tuổi lao động, là lực lượng chính làm ra của cải
vật chất cho xã hội.
Ông Nguyễn Doãn Bính – Phó Giám đốc
trung tâm y tế huyện Tân Thành cho biết: “Phần lớn trường hợp nhiễm HIV được
phát hiện chủ yếu ở các xã nằm dọc theo trục lộ 51, do nơi đây có nhiều khu
công nghiệp, địa bàn phức tạp, dân cư đa thành phần nên rất khó kiểm soát”. Và
theo thống kê của trung tâm y tế huyện, hiện nay số người nhiễm HIV tập trung
nhiều nhất ở xã Mỹ Xuân (95 người), thị trấn Phú Mỹ và xã Tân Hòa (72 người),
Tân Phước (60 người) và Phước Hòa (55 người).
Trước tình hình đó, huyện Tân Thành đã
nhanh chóng triển khai các chương trình can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây
truyền HIV đạt được một số kết quả khả quan, góp phần giảm thiểu số người nhiễm
HIV/AIDS trên địa bàn huyện. Cụ thể năm 2012, thông qua xét nghiệm tự nguyện,
huyện Tân Thành phát hiện mới 38 trường hợp nhiễm HIV, giảm 12 trường hợp so
với năm 2011; 100% người nhiễm HIV/AIDS có tên tuổi và địa chỉ rõ ràng sinh
sống tại địa phương được tiếp cận với các dịch vụ y tế; 95% người dân ở khu vực
thành thị và 85% người dân ở khu vực nông thôn hiểu đúng và biết cách dự phòng
lây nhiễm HIV/AIDS cho bản thân và cộng đồng; 100% các xã, thị trấn trên địa
bàn huyện đưa hoạt động phòng chống HIV/AIDS trở thành một trong các mục tiêu
ưu tiên trong chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Được biết, hiện nay có 4 dự án, chương
trình phòng chống HIV/AIDS đang được triển khai trên địa bàn huyện gồm: Dự án
phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam; Dự án Quỹ toàn cầu phòng chống HIV/AIDS;
Chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống HIV/AIDS và Chương trình chăm sóc
giảm nhẹ lao – HIV. Hầu hết các chương trình, dự án này được thực hiện thông
qua các dịch vụ phân phát bao cao su, bơm kim tiêm sạch, tạo điều kiện cho
người nhiễm HIV/AIDS được chăm sóc và điều trị.
Năm 2012
chương trình trao đổi bơm kim tiêm sạch của huyện Tân Thành đã phân phát được
33.100 chiếc cho 4.811 lượt người nghiện chích ma túy và thu gom được 15.721
chiếc bơm kim tiêm bẩn thông qua tuyên truyền đồng đẳng, cộng tác viên và phòng
xét nghiệm tự nguyện. Cung cấp 88.416 bao cao su cho tuyên truyền viên đồng
đẳng, cộng tác viên, phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện và các cơ sở y tế. Duy
trì, nâng cao chất lượng hoạt động của 6 tuyên truyền viên cho nhóm nghiện
chích ma túy, 8 tuyên truyền viên cho nhóm người bán dâm; 3 tuyên truyền viên
cho nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và mạng lưới 20 cộng tác viên tại 10
xã, thị trấn của huyện. Đặc biệt, hiện nay huyện Tân Thành đã có cơ sở điều trị
ARV cho 55 bệnh nhân AIDS, 100% các xã, thị trấn trên toàn huyện có hoạt động
tư vấn cung cấp dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con với 1.318 lượt
phụ nữ mang thai được tư vấn xét nghiệm trước và sau khi sinh.
Tuy nhiên,
những kết quả này chưa thật sự bền vững khi tệ nạn ma túy, mại dâm và dịch
HIV/AIDS trên địa bàn huyện vẫn còn diễn biến phức tạp. Cùng với đó là tình
trạng kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV vẫn còn phổ biến; người
nhiễm HIV còn mặc cảm và giấu bệnh; đội ngũ làm công tác phòng chống HIV/AIDS
từ huyện đến cơ sở còn mỏng; kinh phí hỗ trợ cho phòng chống HIV/AIDS của địa
phương còn hạn chế… Vì vậy, tiềm ẩn nguy cơ và mức độ phát sinh người nhiễm HIV
mới trên địa bàn huyện vẫn còn rất cao. Khi được hỏi, đa số các đồng đẳng viên
đều cho biết: “Các khách hàng của chúng tôi thường khó tiếp cận, họ mặc cảm,
giấu bệnh, chúng tôi kiên trì đi vận động 2-3 lần họ mới dần thay đổi suy nghĩ.
Cũng có một số trường hợp đi vận động lại bị vận động ngược lại, nếu không giữ
vững lập trường, chúng tôi rất dễ dính đến ma túy lần nữa”.
Anh T – một đối tượng nhiễm HIV (ở xã
Mỹ Xuân, huyện Tân Thành) tâm sự với chúng tôi: “Khi biết tôi bị nhiễm HIV,
ngay cả phơi quần áo chung với tôi mọi người cũng không dám. Nhưng khi tôi vào
làm đồng đẳng viên, cấp phát tài liệu, sách báo về phòng chống HIV cho mọi
người đọc, dần dần mọi người cũng hiểu đúng về việc lây lan HIV và ít xa lánh
tôi”.
Chia sẻ về
những khó khăn trong công tác phòng chống HIV/AIDS, ông Nguyễn Doãn Bính, Phó
Giám đốc trung tâm y tế huyện Tân Thành cho biết: “Thực tế, hiện nay, công tác
phòng chống ma túy ở huyện Tân Thành vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Sự kỳ thị của
cộng đồng với những người nghiện ma túy và nhiễm HIV là rào cản lớn nhất khiến
nhiều người nhiễm HIV ngần ngại không dám tiếp cận với cộng đồng, cũng như các
dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV/AIDS. Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện có nhiều
khu công nghiệp tập trung, dân số đông, cấu trúc dân số nhiều thành phần, địa
bàn phức tạp nên rất khó kiểm soát tình trạng di dân của các đối tượng nhiễm
HIV. Nhiều người nhiễm bỏ đi nơi khác sinh sống, làm dịch tiếp tục lây lan ra
cộng đồng. Thêm vào đó, dịch HIV đang có dấu hiệu lan rộng về các nhóm đối
tượng, ngoài các đối tượng tiêm chích ma túy, phụ nữ bán dâm và tình dục đồng
giới nam, hiện nay HIV còn bắt đầu xuất hiện ở nhóm cán bộ, công nhân viên
chức”.
Anh Đặng
Văn Ngọc – cán bộ chuyên trách phòng chống HIV/AIDS Trung tâm y tế huyện Tân
Thành cho biết: “Khó khăn lớn nhất trong công tác phòng chống HIV/AIDS của
huyện Tân Thành là thiếu lực lượng làm công tác tuyên truyền, vận động. Hiện
đội y tế dự phòng của trung tâm chỉ có 12 thành viên, trong đó chỉ có 1 cán bộ
chuyên trách. Thêm vào đó, nguồn kinh phí hỗ trợ cho công tác phòng chống
HIV/AIDS của huyện còn chậm, các dự án thường tập trung nhiều vào cuối năm nên
hoạt động của chúng tôi khá khó khăn”.
Bạn T.M., một đồng đẳng viên của nhóm
MSM (nam, quan hệ tình dục đồng giới)
cũng cho biết thêm: “Mỗi đồng đẳng viên được hỗ trợ kinh phí gần 1 triệu 200
ngàn đồng/1 tháng. Khi tư vấn, tuyên truyền cho khách hàng ở xa chi phí đi lại
khá tốn kém, nên đối với các khách hàng ở các xã vùng trong như Châu Pha, Hắc
Dịch…mỗi tháng tôi chỉ gặp 1 lần. Còn khách hàng ở Phú Mỹ hay Mỹ Xuân, có khi
mỗi tháng gặp đến 4-5 lần”.
Từ thực tế
trên cho thấy, để hướng tới một xã hội không còn người nhiễm HIV/AIDS ở huyện
Tân Thành là chặng đường hết sức gian nan, không chỉ riêng ngành y tế phải đối
mặt mà còn là thách thức của cả cộng đồng./.
NGUYỄN THỊ LỆ QUYÊN
(Phóng viên)
(Phóng viên)
Hơn một nửa người dân nông thôn huyện
Tân Thành, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu chưa được tiếp cận với nguồn nước sạch
_____________________________________
Thời gian qua, huyện Tân Thành cũng
như các địa phương khác trong tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động nhằm cải thiện
điều kiện vệ sinh môi trường. Công tác tuyên truyền, vận động nhân dân được coi
trọng. Môi trường ở nhiều khu vực nông thôn được cải thiện, tỷ lệ người dân
được dùng nước sạch tăng lên. Tuy nhiên, kết quả đó còn chưa đạt được những mục
tiêu mong muốn. Môi trường ô nhiễm do nước thải chưa qua xử lý, do nạn vứt rác
thải tùy tiện, do thói quen trong đời sống, sinh hoạt hàng ngày. Đó là lý do vì
sao những năm gần đây nhiều loại dịch bệnh như sốt xuất huyết, tiêu chảy cấp…
xuất hiện và lan thành dịch, gây thiệt hại lớn về sức khỏe con người và kinh
tế.
Một thực trạng đáng lo ngại về vệ sinh
nông thôn hiện nay ở huyện Tân Thành là phần lớn các doanh nghiệp trên địa bàn
huyện đều chưa có hệ thống xử thải đạt tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường. Cụ thể,
làng chế biến hải sản xã Tân Hải chỉ có 6/22 cơ sở có hệ thống xử thải đạt quy
chuẩn. Thời gian qua, nguồn nước xả thải của một số nhà máy, cơ sở sản xuất như
cơ sở sản xuất bột mì Hải Triều (ấp 6, xã Tóc Tiên), mùi hôi thối nồng nặc bốc
lên từ bãi rác Tóc Tiên và một số lò giết mổ gia súc trên địa bàn huyện đã ảnh
hưởng đến nguồn nước sạch của người dân nông thôn khu vực này. Đáng chú ý là nhà
máy chế biến hải sản DNTN Tuấn Thanh (xã Tân Hải, huyện Tân Thành) mặc dù nhiều
lần bị cơ quan chức năng xử phạt nhưng vẫn xả trộm nước thải ra sông Chà Và.
Hiện nay huyện Tân Thành chỉ có 40,2% hộ dân vùng nông thôn được dùng
nước sạch. Con số này cho thấy chưa đến một nửa người dân nông thôn ở huyện Tân
Thành được tiếp cận với nguồn nước sạch. Người dân ở nông thôn hầu như
phải tự túc về nước sinh hoạt. Việc ăn uống thì có nước mưa còn các nhu cầu
khác thì dùng nước giếng khoan hoặc lấy từ nguồn nước ao hồ và sông suối.
Trước thực trạng trên, Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường huyện
Tân Thành đã triển khai thực hiện dự án mở rộng mạng cấp nước cho 1.725 hộ gia
đình ở 4 xã vùng trong: Châu Pha, Tóc Tiên, Hắc Dịch và Sông Xoài. Theo đó, tỷ
lệ hộ dân có cơ hội sử dụng nước máy tại các xã trên sẽ được nâng lên đáng kể
(xã Châu Pha 80%, Tóc Tiên 38%, Hắc Dịch 82% và Sông Xoài 41%). Ngoài ra, huyện
Tân Thành đang khảo sát lập dự án mở rộng tuyến ống cấp nước cho 3 xã vùng
trong là: Sông Xoài, Tóc Tiên và Hắc Dịch.
Hiện nay ở huyện Tân Thành, một trong những rào cản để nước sạch đến với
các vùng nông thôn là địa hình các thôn, ấp thuộc các xã vùng trong của huyện
còn phức tạp nên việc lắp tuyến nước sạch khá khó khăn và cần nguồn kinh phí
lớn. Người dân ở các xã vùng trong của huyện sống không tập trung nên các nhà
đầu tư cung cấp nước sạch ngại đầu tư, vì chi phí cao lại rất khó thu hồi vốn.
Với thực tế trên, bài toán nước sạch
cho khu vực nông thôn huyện Tân Thành thật sự đang là một vấn đề khó khăn, đòi
hỏi sự chung tay của cả cộng đồng mà trước hết là ý thức bảo vệ môi trường của
người dân. Tuy nhiên, với những dự án đang triển khai thực hiện, huyện Tân
Thành hoàn toàn có thể đặt hy vọng đến năm 2013, tỷ lệ người dân nông thôn sử
dụng nước sạch của huyện sẽ đạt 45%.
Để hoàn thành mục tiêu xây dựng nông
thôn mới và để từng bước giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường ở huyện Tân
Thành nói riêng và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói chung, trước hết, các cấp, chính
quyền, các đoàn thể cần tích cực tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức bảo vệ
môi trường cho người dân. Cần quy hoạch xây dựng các khu chăn nuôi tập trung và
khép kín, các vùng sản xuất tập trung, dần đưa chăn nuôi ra khỏi khu dân cư;
hướng dẫn thành lập và hỗ trợ hoạt động dịch vụ vệ sinh môi trường trong nông
thôn và hạn chế thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp./.
NGUYỄN THỊ LỆ QUYÊN
Tâm sự
của người nhiễm HIV/AIDS: “Hãy tự bảo vệ mình”
___________________________________
Tôi gặp T.M,
một đồng tính nam với vẻ ngoài rất phụ nữ. T.M là người bị nhiễm HIV cách đây gần 1 năm. Tâm
sự với tôi, T.M không giấu được cảm xúc của mình. Anh cho biết: Do hoàn cảnh
gia đình khó khăn đến năm lớp 10 thì nghỉ học. Nhà không có nhiều đất sản xuất,
cha mẹ nghèo nên không thể chăm lo vẹn toàn cho 5 đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn.
Sau đó, T.M đi học may ở Mỹ Xuân và thuê nhà trọ và sống như vợ chồng với anh V
– con của một gia đình khá giả và cũng nổi tiếng ăn chơi. Người mà mãi đến sau
này, T.M mới biết đã lây nhiễm HIV cho mình.
Sau khi học được nghề, T.M về nhà mở tiệm may nhưng kinh doanh ế ẩm, nên đành
phải xin vào làm ở công ty may Tân Mỹ (Hắc Dịch). Hơn 2 năm làm việc ở đây, T.M
quyết định nghỉ việc, vì thu nhập thấp, chỉ hơn 2 triệu đồng/1 tháng, không đủ
tiền trang trải chi phí sinh hoạt hàng ngày và không thể giúp đỡ cha mẹ. Sau
đó, anh xin vào làm phục vụ cho một quán ăn gia đình ở Cổng Vòm, Mỹ Xuân.
Cú sốc lớn
nhất trong đời T.M là vào đầu năm 2012 khi biết mình dương tính với HIV. Thời
gian đầu, T.M hoảng loạn, suy sụp hoàn toàn. Sau khi được các bác sĩ khuyên
bảo, hơn 1 tháng sau anh mới lấy hết can đảm nói cho gia đình biết. Thế là,
hàng xóm xung quanh ai cũng biết anh bị nhiễm HIV.
Đến bây giờ
T.M vẫn không quên cảm giác đau khổ khi cầm trong tay gói thuốc điều trị HIV. Ngày
đầu tiên uống thuốc, anh đau đớn tự hỏi: Tại sao anh phải uống thứ thuốc này?
Nếu không bị nhiễm thứ quái ác này, anh còn rất nhiều việc để làm, còn biết bao
ước mơ, còn cha mẹ già… còn có ích cho xã hội. Mọi người sống để làm giàu, để ước
mơ, hy vọng; còn anh sống chỉ là để tồn tại. Thời gian đối với anh như thời
gian của chiếc đồng hồ cát…vơi dần…cho đến khi…trở về cõi vĩnh hằng.
Những ngày tiếp theo, T.M âm thầm chịu
đựng trong sợ hãi, những người thân thương nhất cũng chỉ biết bất lực nhìn anh
bằng ánh mắt thương hại. Giờ đây, một cái bắt tay giữa anh với mọi người cũng
là một điều quá khủng khiếp. Anh cũng tự hiểu rằng, sau lớp da mỏng manh của mình
là hàng trăm ngàn con vi rút đang chực chờ tiếp cận họ khi có điều kiện. Anh đau
khổ nhưng không trách mọi người chỉ thầm trách bản thân sao không biết tự bảo
vệ mình. Chỉ trong một phút bất cẩn, cả cuộc đời anh đã thay đổi.
Nếu như căn bệnh thế kỷ này làm T.M đau
một, thì sự kỳ thị, mặc cảm, mất dần những thứ đang có khiến anh đau trăm lần.
Nó buộc anh phải nới tay buông rơi hạnh phúc, rồi lẩn quẩn trong vòng đau khổ. Anh
luôn khát khao một cái ôm thật chặt. Một cái ôm không có con vi rút HIV kia ở
giữa. Và hơn hết, anh mong muốn mọi người đừng nhìn mình như một thứ nọc độc
chết người. Ngày ngày nước mắt anh chảy ngược vào tim và đêm đêm nước mắt anh
rơi thầm trên gối. Anh khát khao sống, anh cần một phép màu…
Tôi lặng
theo những cảm xúc của T.M, khi anh đang cố gắng kìm chặt dòng nước mắt đang
chực chờ tuôn chảy... Thay cho lời tạm biệt, T.M chân thành nói: “Tôi chỉ mong
mọi người hãy bảo vệ lấy mình; một quyết định, một phút sơ xuất, mất cảnh giác bất
kì ai cũng có thể nhiễm HIV như tôi. Trông bề ngoài, ai cũng khỏe mạnh như ai,
nhưng chưa chắc đã thế”.
NGUYỄN THỊ LỆ QUYÊN
(Ghi theo lời kể của một đồng đẳng viên
nhóm nam
quan hệ tình dục đồng giới ở huyện Tân
Thành)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét